Centralne Biuro Antykorupcyjne (CBA) zakończyło kontrolę dotyczącą realizacji inwestycji związanej z węzłem integracyjnym transportu publicznego przy przystanku Pomorskiej Kolei Metropolitarnej – Gdynia Karwiny. Kontrola ta trwała od 11 grudnia 2023 do 11 września 2024 i objęła szeroki zakres dokumentacji, od analiz korespondencji i umów, przez badania jakości wykonanych prac. Poniżej prezentujemy najważniejsze ustalenia, które są porażające.
Kontrola na Węźle Karwiny Gdyńskiego Dialogu
Kluczowe Wnioski z Raportu
- Decyzja o realizacji I etapu inwestycji:
- Realizacja I etapu inwestycji została podjęta bez uwzględnienia przebudowy wiaduktów. Doprowadziło to do realizacji robót, które zostaną utracone przy ewentualnym rozpoczęciu II etapu, co stanowi stratę ok. 18,7 mln zł. To posunięcie skutkowało również wydłużeniem czasu realizacji i dodatkowymi kosztami dla Gminy Miasta Gdyni, działając na jej szkodę.
„Podjęcie decyzji o realizacji I etapu inwestycji p.n. „Utworzenie węzła integracyjnego transportu publicznego przy przystanku Pomorskiej Kolei Metropolitarnej – Gdynia Karwiny”, nie obejmującego przebudowy wiaduktów, co skutkuje zrealizowaniem robót, które zostaną utracone w przypadku realizacji II etapu inwestycji, o wartości ok. 18,7 mln zł oraz spowodowało znaczne wydłużenie czasu realizacji inwestycji i konieczność zmiany przedmiotu zawartej umowy, co przekładało się na na poniesienie dodatkowych kosztów przez Gminę, a tym samym stanowiło działanie na szkodę Gminy Miasta Gdynia.”
- Realizacja I etapu inwestycji została podjęta bez uwzględnienia przebudowy wiaduktów. Doprowadziło to do realizacji robót, które zostaną utracone przy ewentualnym rozpoczęciu II etapu, co stanowi stratę ok. 18,7 mln zł. To posunięcie skutkowało również wydłużeniem czasu realizacji i dodatkowymi kosztami dla Gminy Miasta Gdyni, działając na jej szkodę.
- Aneks nr 4 – Budowa Parkingów:
- Zmiana wprowadzona aneksem nr 4 spowodowała niekorzystne dla miasta rozliczenie robót dodatkowych, generując szkodę w wysokości nie mniejszej niż 965 306,02 zł. Za tę nieprawidłowość odpowiedzialność ponoszą Naczelnik Wydziału Inwestycji Arkadiusz Trzeciak oraz Wiceprezydent Miasta Gdyni Marek Łucyk.
„Zmiana umowy […] w zakresie budowy parkingu wprowadzona aneksem nr 4, skutkująca niekorzystnym dla Gminy Miasta Gdyni rozliczeniem robót dodatkowych w stosunku do wartości robót zaniechanych w tym zakresie, co w konsekwencji było działaniem na szkodę Gminy Miasta Gdyni w kwocie nie mniejszej niż 965.306,02 zł.”
- Zmiana wprowadzona aneksem nr 4 spowodowała niekorzystne dla miasta rozliczenie robót dodatkowych, generując szkodę w wysokości nie mniejszej niż 965 306,02 zł. Za tę nieprawidłowość odpowiedzialność ponoszą Naczelnik Wydziału Inwestycji Arkadiusz Trzeciak oraz Wiceprezydent Miasta Gdyni Marek Łucyk.
- Dodatkowe Wynagrodzenie dla Wykonawcy:
- CBA ujawniło zwiększenie wynagrodzenia z tytułu robót dodatkowych, które powinny być wykonane w ramach podstawowego zakresu umowy. Wypłacono nienależne wynagrodzenie w kwocie 366 320,64 zł, co także stanowiło działanie na szkodę Gminy Miasta Gdyni.
„Zwiększenie wynagrodzenia z tytułu robót dodatkowych zleconych Aneksem […], które wykonawca powinien wykonać w ramach podstawowego zakresu Umowy, co skutkowało wypłatą nienależnego mu dodatkowego wynagrodzenia w kwocie 366.320, 64 zł, co stanowiło działanie na szkodę Gminy Miasta Gdyni.”
- CBA ujawniło zwiększenie wynagrodzenia z tytułu robót dodatkowych, które powinny być wykonane w ramach podstawowego zakresu umowy. Wypłacono nienależne wynagrodzenie w kwocie 366 320,64 zł, co także stanowiło działanie na szkodę Gminy Miasta Gdyni.
- Zmiany w Projekcie:
- Wbrew zapisom umowy wyrażono zgodę na zmiany w zakresie użytych materiałów (krawężniki) bez jednoczesnego obniżenia wynagrodzenia dla wykonawcy. Doprowadziło to do szkody o wartości nie mniejszej niż 1 334 767,71 zł. Za tę decyzję odpowiedzialność ponosi Naczelnik Wydziału Inwestycji Arkadiusz Trzeciak.
„Wyrażenie zgody na zmianę w Projekcie sporządzonym przez Wykonawcę, w zakresie krawężników, wbrew zapisom […] umowy, co jednocześnie nie zaskutkowało obniżeniem wynagrodzenia Wykonawcy z tytułu zmiany elementu robót na tańszy i stanowiło dzialanie na szkodę Gminy Miasta Gdyni w wysokości nie mniejszej niż 1.334.767,71 zł. Ponadto potwierdzano nieprawdę w tym zakresie w sporządzanych po zatwierdzeniu zmiany harmonogramach realizacji i fakturowania.”
- Wbrew zapisom umowy wyrażono zgodę na zmiany w zakresie użytych materiałów (krawężniki) bez jednoczesnego obniżenia wynagrodzenia dla wykonawcy. Doprowadziło to do szkody o wartości nie mniejszej niż 1 334 767,71 zł. Za tę decyzję odpowiedzialność ponosi Naczelnik Wydziału Inwestycji Arkadiusz Trzeciak.
- Zatwierdzenie Projektu Zamiennego:
- Zatwierdzono projekt zamienny z użyciem materiałów gorszej jakości, bez obniżenia wynagrodzenia wykonawcy, co spowodowało dalsze straty dla miasta. Naczelnik Wydziału Inwestycji i pracownik wydziału są odpowiedzialni za tę nieprawidłowość.
„Zatwierdzenie projektu zamiennego wykonanego przez Wykonawcę, zawierającego niedopuszczalne zgodnie z zapisami umowy zmiany materiałów/technologii wykonania robót z zastosowaniem gorszych jakościowo i tańszych elementów, bez jednoczesnego zmniejszenia Wynagrodzenia Wykonawcy w tym zakresie, co stanowiło działanie na szkodę Gminy Miasta Gdyni.”
- Zatwierdzono projekt zamienny z użyciem materiałów gorszej jakości, bez obniżenia wynagrodzenia wykonawcy, co spowodowało dalsze straty dla miasta. Naczelnik Wydziału Inwestycji i pracownik wydziału są odpowiedzialni za tę nieprawidłowość.
- Odstąpienie od Kar Umownych:
- Nieuzasadnione wydłużenie terminu realizacji umowy w zakresie odtworzenia parkingu skutkowało brakiem możliwości naliczenia kar umownych za nieterminową realizację umowy przez wykonawcę.
„Nieuzasadnione wydłużenie terminu realizacji umowy wprowadzone Aneksem […] w zakresie realizacji odtworzenia parkingu, co skutkowało brakiem możliwości naliczenia kar umownych z tytułu nieterminowej realizacji umowy przez Wykonawcę w tym zakresie”
- Nieuzasadnione wydłużenie terminu realizacji umowy w zakresie odtworzenia parkingu skutkowało brakiem możliwości naliczenia kar umownych za nieterminową realizację umowy przez wykonawcę.
- Nieprawidłowości w Realizacji Umowy:
- Nieegzekwowanie prawidłowej realizacji umowy z nadzorem inwestorskim doprowadziło do odebrania prac niezgodnych z wymaganiami projektu, co było działaniem na szkodę miasta.
„Nie wyegzekwowanie przez przedstawicieli Urzędu Miasta Gdyni prawidłowej realizacji umowy drogowej zawartej z nadzorem inwestorskim w zakresie wykonywania badań kontrolnych dot, branży drogowej, a następnie odebrania przedmiotu zamówienia […]zrealizowanego niezgodnie z wymaganiami określonymi w projekcie, co stanowiło działanie na szkodę Gminy Miasta Gdyni.”
- Nieegzekwowanie prawidłowej realizacji umowy z nadzorem inwestorskim doprowadziło do odebrania prac niezgodnych z wymaganiami projektu, co było działaniem na szkodę miasta.
Negatywne Skutki Decyzji o Realizacji I Etapu Inwestycji
- Wartość „utraconych” robót: 18 736 050,33 zł
- Koszty projektu zamiennego: 1 771 200,00 zł
- Dodatkowe koszty związane z wydłużeniem inwestycji: 1 148 176,27 zł
- Nienależne zwiększenie wynagrodzenia wykonawcy: 1 331 626,66 zł
- Potencjalne koszty waloryzacji wynagrodzenia wykonawcy: 12 618 656,78 zł
W raporcie podkreślono, że wszystkie wcześniejsze ustalenia między Gminą Miasta Gdyni, PKP, PLK oraz PKM miały na celu uniknięcie tzw. „robót traconych” poprzez odpowiednią koordynację przebudowy infrastruktury. Jednak decyzja o realizacji I etapu inwestycji z pominięciem przebudowy wiaduktów, podjęta przez Prezydenta Wojciecha Szczurka oraz Wiceprezydenta Marka Łucyka, zniweczyła te ustalenia.
Problemy Jakościowe Wykonanych Prac
Biegły, po dokonaniu pomiarów oraz badań próbek z wybranych losowo miejsc, stwierdził, że jakość prac budowlanych w zakresie warstw mineralno-asfaltowych znacznie odbiegała od wymagań określonych w umowie. Wszystkie sześć próbek nie spełniało warunków grubości określonych w umowie, a w większości próbek stwierdzono także nieprawidłową sczepność międzywarstwową.
Reakcja Miasta na Raport CBA
W świetle tych ustaleń władze miasta, wraz z zespołem prawników, analizują obecnie scenariusze możliwych roszczeń wobec osób odpowiedzialnych za te działania i zaniechania. Prezydent Aleksandra Kosiorek podjęła już decyzje personalne, rozwiązując umowę z Naczelnikiem Wydziału Inwestycji oraz wypowiadając umowy dwóm pracownikom tego wydziału.
Raport CBA rzuca nowe światło na nieprawidłowości przy realizacji węzła integracyjnego Gdynia Karwiny. Decyzje podjęte przez urzędników i sposób realizacji inwestycji doprowadziły do poważnych strat finansowych oraz jakościowych.