WYBORY SAMORZĄDOWE 2024
PROGRAM DLA GDYNI
Dziękujemy WAM za wszystkie głosy
7 kwietnia 2024 roku.
1 - URZĄD MIASTA I TRANSPARENTNOŚĆ
Urząd miasta musi zostać otwarty dla mieszkańców
Urząd miasta nie może dłużej pozostawać zamknięty dla mieszkańców. Obecny system rezerwacji wizyt nie spełnia oczekiwań gdynian, zbyt mała liczba oferowanych terminów nie zaspokaja potrzeb mieszkańców. Konieczne i oczekiwane jest prowadzenie obsługi mieszkańców dwutorowo,
równolegle oferując możliwość załatwienia sprawy w umówionym terminie lub bez wcześniejszej rezerwacji wizyty. Pozwoli to nie tylko załatwiać pilne sprawy gdynian „od ręki”, ale również poprzez zmniejszenie liczby oczekujących skróci czas oczekiwania na wolne terminy przy rezerwacji internetowej.
Konieczna jest wnikliwa analiza struktur urzędu miasta i jednostek miejskich. Obecnie część kompetencji miejskich jest zdublowana, co powoduje nie tylko zwiększenie kosztów na utrzymywanie kilku komórek/jednostek, lecz również rozproszenie odpowiedzialności za realizację zadań i brak przejrzystości działania urzędu.
Reorganizacja urzędu miasta pozwoli nie tylko na usprawnienie jego działania, ale i odczuwalne oszczędności. Jednocześnie urzędnicy z likwidowanych komórek będą mieli pierwszeństwo w dostępie do szkoleń i rekrutacji na miejsca pracy tworzone w związku z przenoszeniem zadań do innych działów.
Urząd miasta od lat nie cieszy się dobrą opinią, mieszkańcy skarżą się na przerost biurokracji, brak indywidualnego podejścia do klienta, przerost biurokracji, opóźnienia w realizacji zadań i nieterminowe udzielanie odpowiedzi.
Postulujemy zatem powołanie Rzecznika Praw Mieszkańców, którego zadaniem będzie reprezentowanie interesów i praw mieszkańców wobec urzędu i miejskich jednostek organizacyjnych. Wdrożenie nadzoru nad przestrzeganiem przepisów prawa przy obsłudze interesantów pozwoli na wyeliminowanie nieprawidłowości i zwiększenie satysfakcji mieszkańców z usług świadczonych przez urząd. Rzecznik będzie miał kompetencję do prowadzenia czynności wyjaśniających w sprawach przyjęć interesantów oraz skarg i zażaleń w zakresie realizowanych zadań.
W ramach reorganizacji magistratu projektowane jest również utworzenie filii urzędu miasta w dzielnicach peryferyjnych (lub przywrócenie dawnych lokalizacji tych punktów np. na Oksywiu). Umożliwi to mieszkańcom załatwianie części spraw w pobliżu swojego miejsca zamieszkania. Korzystanie z własnej infrastruktury (np. z pomieszczeń Przystani Sąsiedzkich) pozwoli na organizację takich miejsc niskokosztowo.
Konsultowanie decyzji z mieszkańcami
Transparentność działania władz miasta i urzędu miasta to postulat przenikający we wszystkie obszary funkcjonowania miasta. Dotyczy to między innymi zasad podejmowania kluczowych decyzji w mieście w taki sposób, aby było jasne dlaczego i w jakim celu pewne działania zostały wdrożone. Będzie to więc rozbudowanie systemu konsultacji decyzji z mieszkańcami, jak i samego sposobu informowania o tych kluczowych kwestiach. Prezydent i radni miasta powinni mieć obowiązek regularnie uczestniczyć w spotkaniach z mieszkańcami.
Jawne konkursy na stanowiska urzędnicze
Konieczne jest wprowadzenie obiektywnych, transparentnych i przestrzeganych (!) zasad obsadzania stanowisk urzędniczych, w szczególności kierowniczych oraz na dyrektorów placówek oświatowych. Obecna praktyka zatrudniania na wysokich stanowiskach urzędniczych znajomych i kolegów jest oburzająca, demotywująca dla pracowników, przeczy zasadom transparentności i jest przejawem nepotyzmu. Nie do zaakceptowania jest również sytuacja, w której kierownik posiada niższe kompetencje niż urzędnicy, których zadania koordynuje. Rozwiązaniem tego problemu są transparentne konkursy, których jawność pozwoli dodatkowo na publiczny nadzór nad rozstrzygnięciem.
Dostęp do informacji publicznej
Obecny dostęp do informacji publicznej jest utrudniony – Biuletyn Informacji Publicznej jest nieczytelny, wyszukiwanie opublikowanych w nim informacji jest czasochłonne i trudne. Publikacji niektórych aktów prawa miejskiego przez lata unikano. Jednocześnie realizowania wniosków o udzielenie informacji publicznej w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej trwa długo, a odpowiedzi są konstruowane wymijająco, w sposób niepełny lub nierzadko nie na temat.
Kwestia dostępu do informacji publicznej wymaga poprawy na co najmniej dwóch polach – przyjaznej dla użytkownika budowy internetowego BIP-u oraz sprawniejszej niż dotychczas realizacji indywidualnych wniosków o udzielenie odpowiedzi na nurtujące kwestie.
Odrębnym aspektem żądanej od wielu lat informacji o sprawach publicznych jest sprawa jawności kalendarza spotkań prezydenta. Niejasności wokół spotkań z niektórymi osobami i obawy o wpływ osób postronnych na sprawy miasta powoduje, że publikowanie tego kalendarza jest absolutnym wymogiem i koniecznością.
Opozycyjny Przewodniczący Komisji Rewizyjnej
Zasadą powinno być, że pracami Komisji Rewizyjnej jako jej Przewodniczący kieruje przedstawiciel opozycji – jest to konieczne dla zapewnienia jej realnych funkcji kontrolnych nie tylko w stosunku do prezydenta, ale również komórek urzędu miasta. Tej regulacji oczywiście nie wprowadzi nikt z urzędników i pozostaje to w kompetencji rady, ale realizacja tego postulatu wpłynie na sposób funkcjonowania struktur urzędu.
W obecnej chwili obserwujemy odpływ wyszkolonej kadry urzędniczej do gmin ościennych. Powodem jest nie tylko niesatysfakcjonujące wynagrodzenie, ale również złe warunki pracy. Rozumiemy, że sfrustrowany pracownik będzie wykonywał swoje zadania z niechęcią i bardzo szybko dopadnie go wypalenie zawodowe, które jest furtką do poważniejszych problemów psychicznych. Dostrzegamy zatem, że konieczne są działania na rzecz poprawy komfortu pracy urzędników – począwszy od dążenia do realnego zwiększenia wynagrodzenia, poprzez rozpisanie przejrzystych zakresów obowiązków aż do stworzenia czytelnych zasad awansu i premiowania.
Urzędnicy skarżą się również na brak przestrzegania ich praw pracowniczych – wskazują, że jednym z głównych problemów jest naganne zachowanie przełożonych, nierzadko wyczerpujące znamiona mobbingu. Nie są również respektowane prawa pracownicze związane z rodzicielstwem – głownie dotyczy to kobiet (jednak coraz częściej też mężczyzn) powracających z urlopów: macierzyńskiego, rodzicielskiego lub wychowawczego. Należy zagwarantować pełną realizację uprawnień rodzicielskich, a dla opiekunów małych dzieci stworzyć przyjazne warunki pracy.
Konieczne jest również zainwestowanie w merytoryczny aspekt pracy urzędników – przy stale zmieniającym się stanie prawnym niezbędny jest system szkoleń, przy czym szkolenia te powinny być spersonalizowane i dostosowane do potrzeb konkretnych działów. Jednocześnie, w przypadku stwierdzenia, że osoba posiada predyspozycje i wiedzę lepiej dopasowaną do realizacji zadań w innej komórce, zasadne jest umożliwienie awansów poziomych.
2 - KOMUNIKACJA I TRANSPORT
KOMUNIKACJA PUBLICZNA
Obecna siatka połączeń komunikacyjnych została stworzona kilkadziesiąt lat temu i od tamtego czasu nie podlegała istotnym modyfikacjom. Konieczne jest odświeżenie siatki komunikacji zbiorowej z uwzględnieniem nowych osiedli, aktualnych potrzeb miasta oraz we współpracy z radami dzielnic. Konieczne jest nie tylko wprowadzenie nowych połączeń między dzielnicami np. Wiczlino – Karwiny, Wiczlino – Chylonia, ale również wprowadzenie regularnego taktu na kluczowych liniach.
Obecny sposób skomunikowania dzielnic północnych oraz zachodnich jest niewłaściwy i niewydolny.
W przypadku dzielnic północnych rozwiązaniem może okazać się skorzystanie z już istniejącej infrastruktury kolejowej, pod warunkiem dostosowania jej do nowych zadań oraz wyboru optymalnej trasy przejazdu.
Trasa do dzielnic zachodnich może zostać odciążona przez budowę Obwodnicy Witomina, istnieją jednak obawy, że będzie to rozwiązanie krótkoterminowe. Samo poszerzanie dróg dojazdowych nie rozwiąże problemu, zgodnie z twierdzeniem Lewisa-Mogridge’a.
W ocenie Gdyńskiego Dialogu najwłaściwsze jest powołanie komisji ekspertów, która przeanalizuje obecne warunki drogowe i istniejące możliwości, a następnie zaproponuje optymalnie rozwiązanie co do wyboru metody jak i trasy połączeń drogowych lub szynowych. Zaproponowane wnioski powinny być następnie zostać ujęte w planie miejskich inwestycji.
Popularyzacja biletów okresowych (24h, 72h, miesięczne) wśród mieszkańców stanowi zachętę do częstszego korzystania z komunikacji zbiorowej. Należy zatem odchodzić od promowania biletów jednorazowych na rzecz biletów wielogodzinnych.
Nie można patrzeć na Gdynię jako samotną wyspę – niezależnie od stanowiska dotychczasowych władz miasta, stanowi ona część dużej aglomeracji, a na jej terenie działa kilku przewoźników. Należy zatem dążyć do wypracowania zasad działania wspólnego biletu okresowego, obowiązującego w ramach granic administracyjnych miasta u wszystkich przewoźników (ZKM, SKM, PKM).
Rozwój Pomorskiej Kolei Metropolitalnej to szansa na połączenie komunikacyjne centrum Gdyni i Gdańska z dzielnicami peryferyjnymi oraz dalszymi gminami. Aby jednak można było ocenić tę alternatywę jako atrakcyjną, konieczne jest częstsze kursowanie składów PKM, nawet kosztem współfinansowania części kursów przez miasto Gdynia.
Przedłużająca się inwestycja na Węźle Karwiny ujawniła niemoc władz nie tylko w sprawnym prowadzeniu remontów drogowych, ale również w organizacji alternatywnych metod komunikacji na czas utrudnień – w przypadku Węzła Karwiny można było np. stworzyć system zachęt do intensywniejszego wykorzystywania PKM.
Co prawda razem ze wprowadzeniem tzw. systemu FALA gdynianie doczekali się możliwości zakupu biletów w pojazdach komunikacji publicznej, to jednak nie rozwiązuje to wszystkich oczekiwań mieszkańców wobec możliwości zakupu biletów. Niedoskonałość systemu FALA stawia również pod znakiem zapytania jego przyszłość. Postulujemy sukcesywne rozmieszczanie biletomatów na przystankach komunikacji publicznej – ich znaczenie może okazać się bardzo istotne zważywszy na możliwość wprowadzenia i zakupu z nich wspólnego biletu obowiązującego u różnych przewoźników.
Nawet najlepiej zorganizowana komunikacja zbiorowa nie rozwiąże problemów transportowych miasta, jeżeli będą trudności z pozyskaniem pracowników do wykonywania takiej pracy. Kierowcy ZKM pozostawali w upływającej kadencji przez wiele miesięcy w sporze zbiorowym z pracodawcą, grożąc strajkiem generalnym i paraliżem komunikacyjnym.
Nie pozostajemy obojętni na postulaty pracowników tej branży i wiemy, że wynegocjowane ostatecznie podwyżki nie spełniły oczekiwań w najmniejszym nawet stopniu. Konieczne jest zatem doprowadzenie w toku nowej kadencji do realnego wzrostu wynagrodzeń dla kierowców.
STREFA PŁATNEGO PARKOWANIA I TRANSPORT
Strefa Płatnego Parkowania wprowadzona w dzielnicach w miejscach, gdzie nie występuje problem z parkowaniem samochodów i zapewnieniem rotacji stanowi tylko i wyłącznie celowe, dodatkowe obciążenie finansowe dla mieszkańców. Dodatkowo jej wprowadzenie bez konsultacji z mieszkańcami wygenerowało w niektórych miejscach nowe problemy, dzisiaj utrudniające codzienne życie gdynianom. Sprzeciwiamy się takiej organizacji SPP, przyznając jednocześnie, że w niektórych miejscach jej istnieje jest faktycznie zasadne i celowe.
Tym samym postulujemy przeprowadzenie konsultacji dedykowanych dla danych dzielnic i w ich efekcie rewizję granic obowiązywania Strefy Płatnego Parkowania.
Jednocześnie żółta Strefa Płatnego Parkowania (obowiązująca w dzielnicach poza Śródmiejską Strefą, która obejmuje centrum) powinna być płatna jedynie do godziny 17:00. Nie ma żadnego uzasadnienia dla utrzymywania odpłatności do godziny 20:00 w dzielnicach sypialnych, w których nie ma problemów z utrudnionym dostępem do usług wskutek braku rotacji.
Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom mieszkańców i kupców m.in. z Placu Górnośląskiego i Hali Targowej, jak również taksówkarzy oczekujących na spóźniającego się klienta postulujemy wprowadzenie pierwszych 30 minut w każdej dobie jako postoju bezpłatnego.
Jednocześnie obecna opłata minimalna to opłata za kolejną pełną godzinę postoju (5,50 zł w strefie Śródmiejskiej i 3,90 zł w strefach dzielnicowych). Konieczne jest wprowadzenie możliwości uiszczenia opłaty za krótszy okres, aby osoby, które nie planują długiego parkowania mogły wnosić mniejszą opłatę, jednocześnie w ten sposób zachęcając do większej rotacji.
O ile w przypadku dzielnic o zabudowie wielorodzinnej przypisanie jednego taniego abonamentu mieszkańca do lokalu jest zasadne, o tyle nie spełnia to swojej roli w dzielnicach typu np. Orłowo, gdzie istniejąca zabudowa tylko w teorii jest jednorodzinna. Duża część budynków wybudowanych kilkadziesiąt lat temu posiada wyodrębnione mieszkania (zajmowane przez różne rodziny), które jednak nie spełniają wymogów dla formalnego wyodrębnienia w nich lokali. Konieczne jest wprowadzenie systemu odzwierciedlającego problemy wielu rodzin zamieszkujących takie budynki, aby mogły one korzystać z abonamentu na tzw. „pierwszy samochód”. Abonament mieszkańca powinien uprawniać do parkowania w większym niż dotychczas promieniu – postulujemy jego zwiększenie z 300 do 500 metrów.
Poza koniecznością zapewnienia miejsc abonamentowych mieszkańcom dostrzegamy również inną grupę, która powinna mieć prawo wykupić abonamenty parkingowe. Drobni przedsiębiorcy, korzystający z samochodów jako narzędzia pracy, przewozu towarów, etc. powinni mieć możliwość uzyskania abonamentu, aby parkować pod swoim miejscem prowadzenia działalności gospodarczej.
Obecnie Strefa Płatnego Parkowania jest kontrolowana i nadzorowana tylko i wyłącznie pod kątem uiszczenia opłaty. Pojazdy parkowane poza miejscami wyznaczonymi nie tylko nie wnoszą opłat za postój, ale również utrudniają płynny ruch samochodów, w szczególności tych o większych gabarytach (np. pojazdy służb wywozu odpadów komunalnych). Wymagane jest zintensyfikowanie nadzoru i jasna postawa miasta wobec pojazdów zaparkowanych w miejscach do tego nieprzeznaczonych, w szczególności na pasach zieleni.
Kwota „podatku od parkowania”, którą de facto jest opłata wnoszona z tytułu postoju w Strefie Płatnego Parkowania powinna znajdować odzwierciedlenie w budżecie przeznaczanym na remonty chodników oraz zasilać budżet komunikacji zbiorowej.
Funkcja synchronizacji sygnalizacji świetlnej, oczekiwana od systemu TRISTAR (Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Gdyni, Gdańsku i Sopocie), nie działa dzisiaj w sposób należyty. Konieczne jest podjęcie działań w celu realnego zapewnienia „zielonej fali”, co pozwoli na zwiększenie przepustowości dróg i zmniejszenie emisji spalin.
Hulajnogi na stałe weszły do użytkowania jako alternatywne metody transportu indywidualnego. Jednocześnie hulajnogi pozostawiane na chodnikach przeszkadzają pieszym i niejednokrotnie stanowią zagrożenie dla bezpieczeństwa. W tym zakresie wiele już zostało poprawione – operatorzy niektórych hulajnóg premiują pozostawianie ich w miejscach do tego wyznaczonych, co zdecydowanie zwiększyło dyscyplinę części użytkowników. Istotne jednak jest, aby miasto włączyło się w ten proces również swoimi działaniami, usuwając nieprawidłowo zaparkowane hulajnogi.
W styczniu 2023 roku Gdynia dokonała dużych cięć komunikacji miejskiej. W stan likwidacji postawiono łącznie 11 linii autobusowych i trolejbusowych – dziewięć całorocznych i dwie sezonowe. Zmiany te nie były konsultowane ani z mieszkańcami, ani z radami dzielnic, a nawet bez porozumienia z gminami ościennymi – Sopot, obsługiwany przez linię trolejbusową 21 nie wiedział o planowanej zmianie.
Sytuacja powyższa nie powinna mieć miejsca. Rady dzielnic powinny być zaangażowane w procesy decyzyjne dotyczące obszaru ich działania, a tym samym mieć możliwość wypowiedzenia się w tej kwestii i zaproponowania alternatywnych rozwiązań.
3 - ŚRODOWISKO, KLIMAT I TERENY ZIELONE W MIEŚCIE
Naturalna zieleń w mieście to wiele korzyści. Mieszkając w Gdyni mamy szczęście, że otaczają nas lasy Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego, które należy chronić przed nadmierną wycinką.
Jednak zieleń w mieście, to nie tylko lasy TPK i w tym zakresie można w Gdyni wiele udoskonalić, z korzyścią dla wszystkich mieszkańców. Zaproponowane poniższe rozwiązania przyczynią się do poprawy jakości życia gdynian, ich samopoczucia ze względu na pozytywny wpływ na estetykę otoczenia, zmniejszą odczuwalne upały, poprawią jakość powietrza, częściowo pochłoną intensywne opady i będą chronić nas przed podtopieniami.
OCHRONA I ROZWÓJ MIEJSKIEJ ZIELENI
Jednym z priorytetów, mającym ogromne znaczenie dla ochrony miasta i jego infrastruktury przed deszczami nawalnymi (w efekcie których zalewane są tereny publiczne i prywatne) powinno być zwiększenie powierzchni biologicznie czynnych, czyli tzw. „walka z betonozą”, między innymi poprzez rozszczelnienie zabetonowanych powierzchni wszędzie tam, gdzie jest to uzasadnione i możliwe, np. przy Akwarium Gdyńskim (Molo Południowe), parkingach oraz oddzielanie chodników od ulic pasami zieleni.
Ważna jest zieleń w każdej dzielnicy – tworzenie i odnawianie małych zielonych przestrzeni, skwerów i zieleńców, sadów miejskich, ogrodów deszczowych, które będą dodatkowo zatrzymywały wodę opadową.
Samo zwiększanie powierzchni biologicznie czynnych to tylko jeden z aspektów zazieleniania miasta. Podczas tego procesu równie istotne jest zachowanie bioróżnorodności oraz zwiększenie udziału gatunków zimozielonych i odpornych na zmieniające się warunki klimatu.
Warto również sadzić roślinność porastającą fasady budynków lub ekrany dźwiękochłonne, projektować zielone dachy pełniące funkcje ogrodu lub po prostu pokryte roślinnością, co poprawi izolację budynków, wpłynie na estetykę i będzie dodatkowym miejscem rekreacji i wypoczynku
Jako uważni mieszkańcy dostrzegamy, że w Gdyni problemem jest także ochrona miejskiego drzewostanu, który z powodu nikłych wysiłków pielęgnacyjnych stopniowo obumiera. Konieczne jest przystąpienie do intensywnych nasadzeń, również w celu przynajmniej częściowego odtworzenia historycznych szpalerów drzew. Przeglądy fitosanitarne powinny dać odpowiedź na pytanie o stan koron zaatakowanych jemiołą.
Istotna jest również ochrona pomników przyrody – warto podkreślić, że drzewa objęte tym statusem korzystają ze szczególnej ochrony prawnej oraz w razie choroby są poddawane leczeniu i innym niezbędnym zabiegom. Obecnie wnioski mieszkańców o objęcie kilkusetletnich drzew ochroną są rozpatrywane zbyt długo (w niektórych przypadkach nawet kilka lat), co stanowi poważne zaniedbanie.
Drogi wymagają w Gdyni naprawy, a miejska zieleń właściwego i konkretnego zadbania. Dlatego proponujemy także rozdzielenie funkcji Zarządu Dróg i Zieleni. Aby nie rozbudowywać struktur Urzędu Miasta wydzielony Zarząd Zieleni Miejskiej przejąłby również funkcje Ogrodnika Miejskiego i w większych kompetencjach zająłby się opisywanymi wyzwaniami.
Gdynianie chcą spędzać wolny czas niedaleko swojego miejsca zamieszkania, jednak obecna liczba terenów rekreacyjnych i zielonych w poszczególnych dzielnicach jest zbyt niska. Należy zatem podjąć działania stworzenia terenów rekreacyjnych w każdej dzielnicy (maksymalnie 5 minut pieszo do placu zabaw dla dzieci) i projektować nowe lub rozbudowywać istniejące tereny zielone.
Bardzo ważne jest wsparcie inicjatyw oddolnych w tym zakresie – wiele projektów dzielnicowych zgłaszanych do Budżetu Obywatelskiego obejmuje właśnie tereny rekreacyjne i zielone, lecz pomimo wygranej inwestycje te nie są realizowane (np. część projektów dotyczących Parku Rodzinnego w Małym Kacku). Należy konsekwentnie współpracować z mieszkańcami w zakresie rozwoju terenów rekreacyjnych, ponieważ to właśnie oni najlepiej znają własne potrzeby.
W temacie projektów terenów przeznaczonych na funkcje rekreacyjne proponowanych dla poszczególnych dzielnic wyróżnić trzeba dwie propozycje, mające szczególne znaczenie dla strefy nadmorskiej:
– Zielony amfiteatr w Orłowie
Zielony amfiteatr to projekt wykorzystujący na rzecz mieszkańców tereny po tzw. „Maximie”. Po usunięciu ruin budynku powierzchnia ta powinna zostać oddana do używania mieszkańcom. Postulujemy nie tylko przedłużenie szerokiej Promenady Królowej Marysieńki, która w tym miejscu jest przewężona, ale również wykorzystanie unikatowego ukształtowania terenu, który umożliwia stworzenie naturalnego, zielonego amfiteatru skierowanego na zatokę, który byłby projektem unikalnym w skali całej Polski.
– Remont bulwaru i Skweru Kościuszki/Mola Południowego
Gdyński bulwar oraz tereny obejmujące Skwer Kościuszki i Mola Południowego wymagają jak najszybszego, generalnego remontu wraz z nowym zagospodarowaniem tych terenów. Należy od nowa zaprojektować tkankę tych terenów, przewidując zarówno możliwość dojazdu do nich komunikacją miejską, komunikacją indywidualną, jak i połączenie bulwaru z Polanką Redłowską ciągiem pieszym wyposażonym w podjazdy dla wózków i rowerów.
W miejscu betonowego deptaka, jaki de facto stanowi bulwar, możliwe jest wytyczenie ścieżek wśród zieleni i kwietników, a w niezbędnym tylko zakresie pozostawienie betonowych struktur niezbędnych do pełnienia funkcji falochronu. Nowe tereny spacerowe powinny również umożliwiać skorzystanie z drobnych usług takich jak możliwość zakupienia kawy, ciasta, lodów, etc.
Jako wyzwanie dla późniejszych kadencji jest stworzenie i zrealizowanie projektu mola stanowiącego przedłużenia Alei Piłsudskiego.
PROBLEM JAKOŚCI POWIETRZA.
Mimo korzystnych uwarunkowań lokalnych (m.in. silniejszą niż gdzie indziej średnią roczną prędkość wiatru, otaczające lasy TPK i nadmorskie położenie), przy niekorzystnych warunkach meteorologicznych zimą (niska temperatura powietrza, słaby wiatr, mgła) występują w Gdyni przekroczenia dopuszczalnych stężeń 24-godzinnych zanieczyszczeń powietrza. Gorszą jakość powietrza obserwuje się wtedy w dzielnicach o zabudowanie jednorodzinnej, poza miejską siecią ciepłowniczą, np. Mały Kack, Redłowo, Wiczlino, część Orłowa. Konieczne jest zamontowanie profesjonalnych stacji monitoringowych, reprezentatywnych dla tych obszarów, a następnie, po rzeczywistym zmierzeniu problemu, wdrożenie aktywnych działań na rzecz poprawy jakości powietrza w naszym mieście.
W pierwszej kolejności należy obniżać energochłonność budynków (tzn. ocieplać, wymieniać stolarkę), a dopiero w kolejnym kroku modernizować/wymieniać źródło ciepła czy instalację grzewczą (wspierać zastępowanie pieców i kotłów na paliwo stałe, zamianę ich na ogrzewanie z miejskiej sieci ciepłowniczej i budowę odnawialnych źródeł energii, kolektorów słonecznych i pomp ciepła).
Ważne jest, aby mieszkańcy mieli wsparcie lokalnych władz. Mogą to być różnego rodzaju dotacje, dopłaty, przedpłaty lub rozliczenie bezpośrednio z wykonawcą realizującym działania termomodernizacyjne.
Konieczne są też działania informacyjne (edukacyjne) oraz ułatwienia formalne i uproszczone procedury dla dofinansowań i pozwoleń.
Dzięki kompleksowej termomodernizacji budynków nastąpi obniżenie rachunków za ogrzewanie i ciepłą wodę, poprawi się nasz komfort życia i warunki zamieszkania – nie tylko zimą, ale i latem (mniejsze upały), obniży się emisja i nasz wpływ na środowisko naturalne (poprawa zdrowia).
PRZYGOTOWANIE GDYNI NA ZMIANY KLIMATU
Gdynia narażona jest na występowanie zagrożeń związanych ze zmianą klimatu takich jak: deszcze nawalne powodujące coraz częściej powodzie nagłe/miejskie, burze (grad i silny wiatr), wzrost poziomu morza. Przykład powodzi z 14 lipca 2016 r. pokazał, iż Gdynia nie jest odpowiednio przygotowana na tego typu zagrożenia.
Brak konkretnych działań adaptacyjnych, czyli przygotowujących miasto na zagrożenia związane ze zmieniającym się klimatem, może prowadzić do bardzo kosztownych konsekwencji, zagrażając także bezpieczeństwu i życiu mieszkańców.
Woda to cenny skarb. Należy mieć na uwadze, że obserwowane trendy zmian klimatu tj. wzrost temperatury powietrza i fale upałów mogą w niedalekiej przyszłości mieć wpływ na wzrost zapotrzebowania mieszkańców na wodę pitną i konieczność wprowadzania ograniczeń w jej użyciu. Aby temu zapobiec powinniśmy prowadzić przemyślaną retencję (gromadzenie) wody w mieście, choćby na potrzeby podlewania własnych ogródków zgromadzona wodą deszczową, a nie z miejskiego systemu wodociągów.
Postulujemy weryfikację projektu Miejskiego Planu Adaptacji, a następnie aktywne wprowadzenie działań w nim zapisanych – zarówno odnośnie działań inwestycyjnych, technicznych, jak i edukacyjnych. Są to działania niezbędne zarówno w kontekście ochrony przed negatywnymi skutkami zmiany klimatu, tworzenia lub zwiększania odporności miasta, ale też wykorzystania pewnych szans związanych ze zmiana klimatu.
Niezbędne jest również aktywniejsze pozyskiwanie środków z licznych projektów zewnętrznych na przebudowę i rozbudowę sieci kanalizacji deszczowej i sanitarnej w Gdyni oraz modernizację infrastruktury. Słabymi stronami istniejącego systemu kanalizacji sanitarnej są zbyt duża ilość wód przypadkowych i infiltracyjnych w sieci, zły stan techniczny niektórych kanałów (betonowych) i za mała przepustowość niektórych kanałów w starszych dzielnicach zabudowy mieszkaniowej. Ma to ogromne znaczenie dla zabezpieczenia miasta przed skutkami nawalnych deszczów, których doświadczyliśmy chociażby 14 lipca 2016 r.
4 - GDYŃSKA EDUKACJA – NOWOCZESNA, WSPIERANA I W DIALOGU
Gdyńska edukacja, przez wiele lat oczko w głowie i powód do dumy, jest dziś cieniem samej siebie. Negatywne zjawiska dotyczą nie tylko kwestii związanych z nakładami finansowymi, ale również z brakiem dialogu ze środowiskiem oraz brakiem realnego wsparcia ze strony urzędu i władz miasta. Proponujemy szereg konkretnych działań, kompleksowo poprawiających jakość edukacji jako jednej z wizytówek miasta i inwestycji fundamentalnych dla jego przyszłości.
NASZE GŁÓWNE CELE W TYM ZAKRESIE
- Gdynia miastem edukacji wysokiej jakości, mierzonej nie tylko miejscami w rankingach czy sukcesami w olimpiadach, ale realnym wspieraniem uczniów, nauczycieli, pracowników administracji i obsługi, dyrektorów a także współpracą z rodzicami.
- Gdynia miastem nowoczesnej edukacji, nakierowanej na kompetencje przyszłości i komfort uczenia się
- Gdynia miastem z nowoczesną, transparentnie. planowaną, konsultowaną i budowaną siecią szkół i przedszkoli.
LEPSZE WARUNKI DO NAUKI
Nauka w zatłoczonych klasach jest nieefektywna. Utworzymy mniej liczne oddziały klasowe z zachowaniem podziału na grupy na przedmiotach przyrodniczych.
Na każdej lekcji powinno być możliwe wykorzystanie narzędzi informatycznych. Dofinansujemy infrastrukturę informatyczną w szkołach kładąc nacisk na mobilne pracownie komputerowe. Zinwentaryzujemy szkolne sieci komputerowe i zaplanujemy ich modernizacje.
Wsparcie placówek oświatowych we wprowadzaniu oraz utrzymywaniu na wysokim poziomie edukacji włączającej. Realizacja zaleceń Poradni Psychologiczno-Pedagogicznych powinna być priorytetem.
Im więcej praktyki i doświadczania w szkole, tym lepiej. Wykorzystamy edukacyjny potencjał Centrum Experyment poprzez bezpłatne warsztaty dla uczniów gdyńskich szkół w uzgodnionym wymiarze.
Zadbamy o potencjał najlepszych uczniów – to kapitał naszego miasta. Będziemy wspierać najzdolniejszą młodzież także poprzez środki na indywidualny tok nauki dla uczniów szczególnie uzdolnionych.
Ucząc, będziemy myśleć o przyszłości i realiach rynku pracy. Stworzymy Gdyński System Doradztwa Zawodowego, oparty na współpracy z firmami (wolontariat pracowniczy) oraz uczelniami wyższymi.
Gdyńska edukacja musi kompleksowo wspierać gdyńską młodzież, nie tylko dostarczać wiedzy. Będziemy promować inicjatywy służące dobrostanowi psychicznemu gdyńskiej młodzieży, postawom prozdrowotnym, walce ze zjawiskiem otyłości i zagrożeniem z niej wynikającymi.
Szkoły powinny być miejscem praktycznej nauki demokracji. Będziemy wspierać funkcjonowanie Młodzieżowej Rady Miasta jako formuły aktywności i praktycznej nauki demokracji i samorządności.
LEPSZE ZARZĄDZANIE EDUKACJĄ
Transparentność w edukacji jest ważna, a ścieżki kariery powinny być jawne. Wprowadzimy publiczne konkursy na dyrektorów placówek oświatowych z udziałem publiczności – zwycięskie koncepcje rozwoju będą jawne i zamieszczane na stronach internetowych i będą podlegać ewaluacji.
Dość z fikcją niemotywujących dodatków motywacyjnych. Wprowadzimy dodatki motywacyjne realnie motywujące – w miejsce obecnych, niepełniących takiej funkcji tak, by dyrektorzy mogli doceniać i wyróżniać najlepszych.
Wydział Edukacji będzie realnym sojusznikiem i wsparciem dla dyrektorów placówek oświatowych, a nie – źródłem nacisków i oczekiwań urzędników.
Dobra edukacja tworzy się w ciągłej dyskusji. Uruchomimy bieżący partnerski dialog środowiska oświatowego z władzami Gdyni – powołamy również Radę Oświatową.
RACJONALNY PODZIAŁ ZADAŃ I ODPOWIEDZIALNOŚCI
Od prowadzenia inwestycji nie są dyrektorzy szkół. Zniesiemy odpowiedzialność dyrektorów za prowadzenie dużych remontów, przebudów, modernizacji – dyrektor jest odpowiedzialny za dydaktykę, wychowanie i opiekę, za realizację wizji i misji szkoły, za integrowanie społeczności szkolnej i współpracę ze środowiskiem lokalnym – inwestycje realizować i nadzorować ma Wydział Inwestycji.
Obiekty szkolne będą zadbane, ekologiczne i oszczędne energetycznie. Poprawimy stan techniczny i estetykę budynków szkolnych i przyszkolnych terenów zielonych – systemowa współpraca z Ogrodnikiem Miasta.
PROSTE I OCZEKIWANE ZMIANY
Dochody szkół muszą służyć poprawie jakości edukacji. Wypracowane przez szkoły dochody w całości – a nie jak dotychczas, w połowie – przeznaczymy na potrzeby edukacji, przy czym w 75% pozostaną w placówce, która je wypracowała.
Ułatwimy wyjazdy grup szkolnych. Wprowadzimy bezpłatne przejazdy komunikacją publiczną na terenie Gdyni dla nauczycieli/opiekunów grup przedszkolnych i szkolnych.
5 - GOSPODARKA ODPADAMI
W ocenie przedstawicieli Gdyńskiego Dialogu konieczna i oczekiwana przez mieszkańców jest zmiana sposobu naliczania opłaty za wywóz śmieci.
Obecnie możliwe są trzy metody naliczania opłaty za wywóz śmieci: od powierzchni użytkowej, od wody oraz od liczby osób w gospodarstwie domowym.
Stosowana w Gdyni metoda opłaty uzależnionej od powierzchni użytkowej jest krytykowana z uwagi na brak uzależnienia opłaty od ilości osób przebywających w lokalu, jak również bez względu na intensywność korzystania z mieszkania – co w przypadku mieszkań przeznaczonych na najem krótkoterminowy ma istotne znaczenie dla ilości produkowanych odpadów. Jednocześnie gminy turystyczne, w których liczba mieszkańców i turystów jest różna w zależności od pory roku, pozytywnie wypowiadają się o systemie naliczania opłaty w zależności od zużycia wody, pomimo iż sama metoda wymaga większych nakładów pracy urzędników (należy przyjmować od mieszkańców cykliczne sprawozdania).
W ocenie Gdyńskiego Dialogu w warunkach naszego miasta metoda uzależnienia opłaty od zużycia wody jest najbardziej sprawiedliwa i jako taka powinna zostać zastosowana w nadchodzącej kadencji.
Problem uciążliwości zapachowych wydostających się z Eko Doliny dotyczy coraz większego obszaru Gdyni, poza dzielnicami Pustki Cisowskie – Demptowo dotycząc też Cisowej, Chyloni i Chwarzna-Wiczlina. Sygnalizowane już wiele lat temu problemy ostatnio ulegają dramatycznemu nasileniu.
Opryski czy modernizacje pojedynczych elementów instalacji wykonywane w ostatniej dekadzie to działania niewystarczające, które nie mają realnego przełożenia na kwestię zapachu. Odory z Eko Doliny są efektem spiętrzenia zaległości i braku wsparcia miasta Gdyni dla realnego rozwiązania problemu.
Co więcej, Eko Dolina w obecnym stanie nie jest w stanie uzyskiwać wskaźników recyklingu wymaganych w kolejnych latach przez Unię Europejską – zatem poza uciążliwościami miastu grożą także wielomilionowe kary.
Z rozmów z osobami zaangażowanymi w pracę Eko Doliny wiemy, że sposób jej funkcjonowania dziś budzi poważne wątpliwości i wymaga NATYCHMIASTOWYCH DECYZJI, podjętych w konsultacji z innymi gminami, których również bezpośrednio dotyczy ten problem.
Odpadów jest dzisiaj zbyt dużo, co skutkuje niemożnością odpowiedniego ich przetworzenia, w szczególności zbyt krótkim kompostowaniem – z tej właśnie przyczyny powstają uciążliwości odorowe (a nie z powodu opadów).
Wiemy, że konieczne jest jak najszybsze zainwestowanie pieniędzy między innymi w nowy kompostownik, fermentery, kwaterę, sortowniki optyczne, zatrudnienie większej liczby osób do sortowania ręcznego.
Instalacja do fermentacji miała powstać kilka lat temu, lecz zaniechano tej inwestycji.
Nasze poważne wątpliwości budzą informacje odnośnie kompostowania – wedle naszej wiedzy nie odbywa się ono prawidłowo. Problemy występują też w odbiorze odcieków.
Przy takim sposobie funkcjonowania tak czy inaczej za chwilę jako mieszkańcy Gdyni staniemy przed koniecznością inwestycji sięgających setek milionów złotych. Ponieważ Eko Dolina jest ostatnio na stracie, będzie konieczność albo dokapitalizowania spółki, albo radykalnego podniesienia opłat za przyjęcie odpadów. Uciążliwości będzie więcej, ceny wzrosną, ale władze miasta nie komunikują zbliżającej się katastrofy.
Alternatywnym rozwiązaniem jest wywożenie nadmiarowych odpadów do innych składowisk. Wstępne porozumienie z 2015 roku z władzami Gdańska co do wywozu odpadów do spalarni w Szadółkach nie zostało sfinalizowane. Wywóz do alternatywnych miejsc będzie również kosztował i również odbije się bezpośrednio na mieszkańcach.
Konieczne jest zatem przeprowadzenie rzetelnych kontroli i analiz, ujawnienie skali problemu i w porozumieniu z zainteresowanymi gminami podjęcie decyzji co do najbardziej efektywnych kierunków działań. Decyzje powinny zostać wdrożone w życie jak najszybciej, ponieważ inwestycje w stosunku do potrzeb są już znacznie spóźnione.
6 - BUDŻET OBYWATELSKI
Budżet Obywatelski to coroczny proces, w którym mieszkańcy Gdyni samodzielnie decydują w drodze głosowania na co przeznaczyć wydzieloną pulę środków miejskich. Funkcjonujący od 11 lat system zgłaszania i wyboru oddolnych projektów mieszkańców cieszy się jednak z roku na rok coraz słabszym zainteresowaniem. Przyczyn jest kilka –zniechęcenie jest głównie spowodowane brakiem realizacji wygrywających projektów przez kolejne długie lata oraz jakością zrealizowanych prac.
W Gdyńskim Dialogu uważamy, że Budżet Obywatelski w obecnej postaci nie ma prawa istnieć dłużej – konieczna jest jego gruntowna reforma.
Miasto powinno mieć obowiązek zrealizować inwestycję wybraną przez mieszkańców w Budżecie Obywatelskim. Weryfikację co do zgodności z prawem projekty przechodzą na etapie ich składania. Nie ma zatem żadnych przeszkód formalnych, aby po wyborze danego projektu odraczać jego realizację lub całkowicie z niej rezygnować. Po rozładowaniu kolejki projektów oczekujących na realizację konieczne jest również ustalenie maksymalnego czasu realizacji danego projektu – dla dużych projektów proponujemy 2 lata od ogłoszenia wyników, 1 rok dla małych projektów.
Opóźnienia w realizacji projektów z Budżetu Obywatelskiego nie powinny być regułą (tak jak dzieje się to dzisiaj), niemniej – w toku realizacji inwestycji może dochodzić do różnego rodzaju wydarzeń i okoliczności od wnioskodawcy niezależnych, które wpływają nie tylko na termin jej podjęcia lub zakończenia, ale również i na globalny koszt. Zwiększenie kosztu inwestycji wskutek jej odraczania przez kolejne lata powoduje, że niektóre wygrane projekty nie mogą w ogóle zostać zrealizowane, mimo że uzyskały przychylność mieszkańców.
W ocenie Gdyńskiego Dialogu w takim przypadku różnica kosztów – między kwotą przewidzianą przez wnioskodawcę a kwotą zwiększoną wskutek opóźnień i wzrostu ceny materiałów np. budowlanych, powinna zostać pokryta z budżetu miasta. Zwlekanie miasta z realizacją swoich zobowiązań nie powinno godzić w ideę Budżetu Obywatelskiego.
Postulujemy wprowadzenia zakazu zmiany projektu BO bez wiedzy i akceptacji autora projektu. Autor ponadto powinien być na bieżąco informowany o postępach w realizacji własnego projektu oraz zaproszony na otwarcie zrealizowanej inwestycji, co pozwoli na docenienie wkładu wnioskodawców w rozwój naszego miasta.
W odniesieniu do Budżetu Obywatelskiego często pojawia się zarzut, że proces ten służy wyręczaniu miasta w jego obowiązkach. Konieczne jest ograniczenie możliwości realizacji takich projektów. Budżet Obywatelski powinien odpowiadać potrzebom wspólnot danej dzielnicy i jej mieszkańców, a nie stanowić remedium na problemy z realizacją obowiązków leżących po stronie miasta.
Przez kolejne lata funkcjonowania Budżetu Obywatelskiego kontrowersje budził fakt, że wnioskodawcy zgłaszanych projektów są anonimowi. Stanowi to w ocenie mieszkańców szerokie pole do nadużyć. Tym samym zreformowane zasady Budżetu Obywatelskiego powinny przewidywać, że wnioskodawcy są wskazani i podani do wiadomości publicznej.
Zasadne jest również umożliwienie łączenia sąsiadujących projektów BO w różnych dzielnicach. Umożliwiłoby to np. wspólne zagospodarowanie terenów w interesie mieszkańców obu obszarów, a w ramach tego zsumowanie środków i wykonanie inwestycji w jednym wspólnym terminie (np. wspólne zagospodarowanie terenów zielonych i rekreacyjnych).
Istnieje ryzyko sytuacji, w której w danej dzielnicy zostanie zgłoszony tylko jeden projekt, przy czym będzie się on cieszył poparciem małej grupy mieszkańców i sprzeciwem większej części dzielnicy. W takich przypadkach zasady działania Budżetu Obywatelskiego powinny przewidywać możliwość głosowania również „przeciw” realizacji projektu.
Konieczność weryfikacji projektów zgłaszanych do Budżetu Obywatelskiego powinna uwzględniać również zaopiniowanie projektu przez właściwą Radę Dzielnicy. Jako mieszkańcy zorientowani w bieżących sprawach dzielnicy radni powinni móc zweryfikować czy realizacja projektu wnioskodawcy nie koliduje z innymi zaplanowanymi inwestycjami.
Ogólna pula środków w BO powinna być rozdzielana względem powierzchni dzielnicy a nie jej zameldowanych mieszkańców. Pozwoli to na szybsze wyrównanie szans obszarów słabiej rozwiniętych infrastrukturalnie.
Lepsza promocja oraz większe środki na realizację budżetów dla młodszych jest dobrym sposobem na kształtowanie postaw obywatelskich oraz miłości do „małej ojczyzny’” uczy ponadto przedsiębiorczości, funkcjonowania miasta, potrzeb społecznych oraz szeroko rozumianego dialogu młodego ze starszym pokoleniem z korzyścią dla obydwu stron.
7 - PROBLEM Z DZIKAMI
Temat dzików w Gdyni jest ignorowany i nierozwiązywany od wielu lat. Za obecną sytuację odpowiedzialni są ludzie, którzy od lat zaniedbywali problem – prezydent i jego radni. Przy okazji kampanii władze Gdyni jedynie pozorują zamiar działań.
Gdyński Dialog przygotował kompleksowy program rozwiązania problemu dzików. Tylko suma wszystkich działań pozwoli opanować i zmniejszyć problem, zagrożenie dla życia, zdrowia i mienia publicznego oraz prywatnego.
Konieczna jest inwentaryzacja populacji dzików (liczba, struktura płci, miejsca nocowania) – tych danych dotychczas nie ma, nie jest więc znana skala problemu, z którym przychodzi nam się mierzyć. Należy ustalić miejsca bytowania oraz popularne szlaki przemieszczania aby wiedzieć, gdzie skierować najintensywniejsze działania. Z chwilą ustalenia miejsc nocowania możliwe będzie również odstraszanie zwierzyny.
Analiza powinna dotyczyć również kosztów, jakie ponosi miasto związane z obecnością dzików na terenach zurbanizowanych oraz liczbę wypadków ludzi oraz zdarzeń z udziałem samochodów.
Powołanie zespołu roboczego, który będzie podejmował skoordynowane i długoterminowe decyzje. Należy również współpracować w tym zakresie nie tylko z przedstawicielami Lasów Państwowych, ale również nadleśnictwem i gminami ościennymi.
Zakupienie większej liczby paśników leśnych (m.in. z topinamburem uważanym za przysmak leśny; jednocześnie z opinii ekspertów wynika, że sadzenie tej bulwy jest nieszkodliwe dla leśnego ekosystemu) i dostarczanie pożywienia dzikom w lasach pozwoli zachęcić zwierzynę do zaniechania poszukiwania pokarmu w mieście.
Z punktu widzenia przepisów przeprowadzenie sterylizacji chemicznej i/lub chirurgicznej nie jest jasne (występują m.in. problemy z przewozem żywych dzików, przetrzymywaniem zwierzyny bez zezwolenia, zapewnieniem miejsca pobytu po zabiegu etc.) – należy przeanalizować te zagadnienie prawne, a przy pozytywnej odpowiedzi wdrożyć te działania w życie. Pozwoli to ograniczenie reprodukcji dzików, które z racji korzystnej temperatury i łatwego dostępu do żywności proszą się częściej niż kiedyś.
W przypadku braku możliwości prawnych dla zastosowania tych działań należy podjąć działania lobbujące w celu zmiany prawa.
Konieczne jest podjęcie akcji edukacyjnych dla mieszkańców, podkreślających znaczenie nierozrzucanie resztek pożywienia, jak również zabezpieczania wiat i pergoli śmietnikowych. W miejscach, gdzie takich wiat nie ma możliwe jest udzielenie przez miasto pomocy w celu wytyczenia miejsc na zabudowy śmietnikowe.
Należy również stosować specyfiki odstraszające dziki (są one bezpieczne dla zwierząt i ludzi), które mogą być wysypywane przez firmy odbierające odpady (dopisanie do umów z firmami wywozowymi takiego wymogu) lub specjalnie w tym celu zatrudnione osoby.
Po uchyleniu zakazów związanych z ASF (Afrykańskim Pomorem Świń) możliwe będzie odławianie i wywożenie zwierzyny. Nie planujemy odstrzału, który uważamy za całkowitą ostateczność i uznanie własnej bezsilności – zakładamy, że do tej sytuacji nie dojdzie.
8 - RADY DZIELNIC
Od 2019r. kwota budżetu statutowego nie zmieniła się i wynosi wciąż 10zł. Z kolei wartości zadań podejmowanych przez rady dzielnic zwiększyły się diametralnie. Podwoił się koszty małej infrastruktury oraz drobnych inwestycji wykonywanych często z tych środków, o kilkadziesiąt procent wzrosły stawki dla instruktorów oraz realizacji imprezy dzielnicowej. Na niewaloryzowaniu budżetu statutowego tracą głównie mieszkańcy dzielnic, ponieważ rady za te same środki co pięć lat temu realizują znacznie mniej zadań. Należy w toku kadencji dążyć do zwiększenia kwoty na mieszkańca dzielnicy, co najmniej do 15zł.
Trzeba podjąć się również regulacji stawki odnosząc się do gęstości zaludnienia danej dzielnicy, ponieważ środki dzielnic o niższej gęstości zaludnienia mają realizować potrzeby mieszkańców na stosukowo bardziej rozproszonym obszarze. Dotyczy to np. Wielkiego Kacka, Chwarzna-Wiczlina, czy Pustek Cisowskich-Demptowa.
Przy okazji zwiększania budżetu rad dzielnic nie można zapominać o dofinansowaniu Biura ds. Dzielnic. Pracownicy terenowi wykonujący swoje obowiązku na rzecz dzielnic powinni być lepiej opłacani.
Za niedostateczną oceniamy komunikację i współpracę przy realizacji miejskich inwestycji na terenie dzielnic. Nie są one najczęściej w żaden sposób konsultowane z organami dzielnic, niejednokrotnie organy dzielnicy nie są w ogóle wcześniej informowane o planach inwestycyjnych – dowiadują się o podjętych inwestycjach miejskich z gdyńskich portali internetowych. Zdarzają się też sytuacje, kiedy władze miasta wprost odmawiają możliwości konsultacji planowanych projektów. Aby zmienić sytuację zasadne jest wprowadzenie reguły spotkań z wydziałami i jednostkami miasta oraz organizacja regularnych, roboczych spotkań władz miasta z przedstawicielami rad.
Do zakresu działań jednostek pomocniczych, jakimi są rady dzielnic powinno należeć m.in. opiniowanie dokumentów planistycznych, projektów aktów prawa miejscowego, inwestycji komunalnych, tworzenia lub likwidacji szkół i placówek oświatowych oraz zamierzeń inwestycyjnych na etapie ustalania lokalizacji inwestycji celu publicznego lub warunków zabudowy jako opinii wewnętrznej. Inne miasta pozwalają radom dzielnic na opiniowanie projektów uchwał rady miasta w sprawach zmian nazw ulic i placów na terenie dzielnicy.
Dodatkowo, konieczne jest skrócenie czasu na odpowiedź na pisma kierowane przez radę dzielnicy do niezbędnego minimum – komunikacja między jednostkami powinna być szybka i skuteczna.
Uważamy, że uszczegółowienie i rozszerzenie kompetencji, zadań i właściwości organów dzielnicy wpłynie pozytywnie na działalność organów dzielnic oraz zwiększy świadomość przynależnych praw i obowiązków przez władze miasta, urzędników, radnych i mieszkańców. Za zasadne uważamy też wskazanie terminu na realizację owych zadań, np. na wniesienie uwag do opracowywanego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na etapie uzgodnień.
Problemy z funkcjonowaniem dzielnic narastają od lat, jednak nie ma oficjalnej platformy, dzięki której radni mogliby podzielić się refleksjami, a władze miasta otrzymać wartościową informację zwrotną, co jest niezbędne zwłaszcza przy podejmowaniu decyzji o inwestycjach miasta i dzielnicy w danym rejonie, ale i innych wymienionych we wcześniejszym punkcie. Dlatego jednym z naszych postulatów jest uregulowanie organizacji roboczych spotkań władz miasta z przedstawicielami rad i zarządów dzielnic. Takie spotkania mogłyby odbywać się w zależności od potrzeby – podczas sesji rad dzielnic, w urzędzie miasta lub na terenie dzielnicy.
W ramach obowiązkowych, roboczych spotkań przewidujemy obowiązkowe, cykliczne „terenowe” spotkania radnych wybranych z danego okręgu lub członka kolegium prezydenta z przedstawicielami danej dzielnicy.
Mieszkańcy danej dzielnicy powinni mieć możliwość zapoznania się przebiegiem każdego posiedzenia rady dzielnicy nie tylko poprzez udział w tej sesji, ale również poprzez dostęp do pisemnego sprawozdania z takiego posiedzenia. Ich publikacja w oznaczonym terminie powinna być obowiązkowa.
Jednocześnie, każdy radny powinien mieć obowiązkowe, cykliczne dyżury np. w Przystaniach Sąsiedzkich, podczas których będzie dostępny dla mieszkańców osobiście, jak i telefonicznie.
Frekwencja w ostatnich wyborach do rad dzielnic – która w niektórych dzielnicach wynosiła nawet niecałe 5 procent – oraz niewielki odbiór społeczny pokazują, że mieszkańcy nie dostrzegają znaczenia rad dzielnic oraz pracy wykonywanej przez radnych. Dlatego uważamy, że miasto powinno zwiększyć zaangażowanie w promocję działań dzielnic i informować o projektach realizowanych przez nie, a także koordynować działania inicjowane przez dzielnice z zadaniami prowadzonymi przez jednostki miejskie. Ponieważ większość radnych nie ma przygotowania w zakresie działań promocyjnych i marketingowych, inicjatywa w tym względzie powinna wychodzić ze strony pracowników miejskich. Również inwestycje zrealizowane przez dzielnice powinny posiadać oznaczenie wskazujące, że powstały z budżetu rady dzielnicy – tak jak w przypadku inwestycji z budżetu obywatelskiego. Każda rada dzielnicy powinna mieć dedykowaną stronę internetową, w przyjętej i ustandaryzowanej szacie graficznej.
Uchwalone na początku 2019 r. statuty dzielnic rozwiązywały wiele problemów, które występowały w statutach przyjętych w 2004 roku. Obowiązującym dokumentom daleko jednak do doskonałości. Dlatego grupa kilkunastu radnych z różnych dzielnic, w tym trzech przewodniczących zarządów dzielnic, opracowała listę w sumie 31 postulatów, które mają zwiększyć znaczenia rad dzielnic jako jednostki pomocniczej, będącej najbliżej mieszkańca. Cześć postulatów odnosiła się do statutów dzielnic, a cześć do organizacji wydatkowania środków inwestycyjnych zarówno dzielnicy jak i miasta, które wynikają z problemów we współpracy z Urzędem Miasta i władzami Gdyni. Kilka z tych postulatów opisano w punktach powyżej. Przykładowe propozycje działań to także zrewidowanie kwot budżetów inwestycyjno-remontowych rad tak, aby zwiększyć możliwości zaspokajania potrzeb inwestycyjnych dzielnicy, rewizja opiniowania zgłoszeń mieszkańców dotyczących organizacji ruchu oraz postulat dotyczący opiniowania projektów do Budżetu Obywatelskiego przez rady dzielnic. Chcemy procedowania tych postulatów w jak najszybszym czasie.
Zmiany statutu powinny obejmować również ograniczenie ilości kadencji przewodniczącego zarządu dzielnicy – do maksymalnie dwóch kadencji.
Postulaty zmian zasad działania rad dzielnic wiążą się również z dostrzeżeniem konieczności zapewnienia radnym szkoleń na początku kadencji i w jej toku, jeśli zajdzie taka potrzeba, w zakresie zadań i kompetencji rad dzielnic, uprawnień i obowiązków, oraz możliwości podejmowania inicjatyw co do inwestycji, współpracy np. z NGO-sami, GCOP oraz Młodzieżową Radą Miasta, innymi radami dzielnic itd. Radni dzielnicy powinni móc liczyć na wsparcie jednostek miejskich w każdej sytuacji, gdy będzie to konieczne dla prawidłowej realizacji statutowych zadań.
9 - POLITYKA SPOŁECZNA I OCHRONA ZDROWIA
ZWIĘKSZENIE LICZBY MIEJSC W ŻŁOBKACH
Poważny niedobór liczby miejsc żłobkowych powoduje, że powrót młodych rodziców do pracy jest utrudniony lub wręcz niemożliwy. W kolejce do placówek publicznych czeka się miesiącami lub niekiedy latami. Według danych na 2023 rok na 1 miejsce w Gdyni przypadało 2,6 dziecka.
Przystąpienie do budowy nowych żłobków jest konieczne, jednakże do momentu udostępnienia nowych miejsc dla małych gdynian miasto powinno oferować dofinansowywanie do miejsc opieki dla dzieci do lat 3 w niepublicznych żłobkach oraz klubach dziecięcych i u tzw. dziennych opiekunów.
UTRZYMANIE I POPRAWA PROGRAMÓW SPOŁECZNYCH
Obecnie działalność tzw. „Przystani Sąsiedzkich” jest ograniczona godzinowo, nadto w niektórych dzielnicach takie Przystanie nadal nie powstały. Konieczne jest zwiększenie liczby Przystani, promocja i rozwinięcie ich działalności, rozszerzenie oferty zajęć. Przystanie powinny był pełne życia i aktywnych mieszkańców, a obecnie obserwuje się raczej puste przestrzenie. Możliwe jest organizowanie przy przystaniach klubów tematycznych (np. klubów dyskusyjnych, klubów dla grających w gry planszowe, klubów czytelniczych, klubów majsterkowiczów), zwiększenie liczby punktów wymiany odzieży i przedmiotów w duchu no-waste, lodówek społecznych, organizowanie akcji wyprzedaży garażowych, wydarzeń skierowanych do dzieci etc., uwalnianie potencjału i pasji mieszkańców przy wsparciu animatorów.
Obecna oferta Klubów Seniora jest dość atrakcyjna, jednak ogranicza się do zaledwie kilku dzielnic. W innych obszarach miasta brakuje takich lokalizacji. Seniorzy jako grupa, której mogą dotyczyć problemy z szybkim i sprawnym poruszaniem się, potrzebują miejsc dla swojej działalności blisko miejsca zamieszkania, a nie w odległych dla nich punktach miasta.
SPOTy, czyli miejsca wspierające rodziny w pokonywaniu trudności wychowawczych i budowaniu więzi, to oferta skierowana przede wszystkim do dzieci z najtrudniejszą sytuacją rodzinną jak i tych, które są tam kierowane przez sąd rodzinny, kuratorów i MOPS. Oferują terapię, profilaktykę, edukację, animację i aktywizację zawodową młodych.
Na gdyńskiej mapie wciąż brakuje SPOT-ów oraz zwykłych klubów dziecięcych w niektórych dzielnicach. Uzupełnienie tej siatki placówek należy traktować jako inwestycję w najmłodszych mieszkańców. W SPOT-ach powinna być również możliwość zasięgnięcia porady psychologicznej – są to miejsca, w których można szybko dostrzec problemy psychiczne dotyczące dzieci i zareagować udzieleniem pomocy.
Tereny zielone, w tym również Rodzinne Ogródki Działkowe, stanowią nienaruszalny zasób terenów niezabudowanych, istotnych z punktu widzenia klimatu w mieście, retencji wody oraz rekreacji mieszkańców. Utrzymanie istnienia Rodzinnych Ogródków Działkowych powinno być priorytetem.
USUWANIE BARIER DLA OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIAMI
W Gdyni brakuje miejsc, w których osoby z niepełnosprawnościami mogłyby kontynuować naukę lub zdobywać umiejętności zawodowe. Kursy edukacyjne organizowane poza miastem (np. w Gdańsku) często są dla nich niedostępne z uwagi na brak możliwości transportu do tych placówek. Nadto miejsca publiczne i placówki szkolne, rzekomo przystosowane dla potrzeb osób niepełnosprawnych, nie do końca spełniają swoją funkcję (np. niedziałające windy lub podnośniki, brak okienek przystosowanych dla osób z niepełnosprawnościami w obiektach użyteczności publicznej).
Konieczne jest zatem usuwanie istniejących barier – np. umożliwienie transportu, lepsza współpraca z pracownikami MOPS, zwiększenie wsparcia dla opiekunów, uruchomienie programów aktywizacji zawodowej.
Jednym z kluczowych obszarów dla samorządu jest nie tylko aktywizacja społeczna osób z niepełnosprawnością intelektualną, ale również ich opiekunów.
W miarę możliwości budżetowych i poprawiania kondycji finansowej miasta wskazane będzie zwiększanie wsparcia środowiskowego, m.in. poprzez usługi asystenckie, przystąpienie do organizacji opieki wytchnieniowej oraz mieszkań treningowych i wspomaganych dla osób z niepełnosprawnościami, pomoc w tworzeniu spółdzielni socjalnych, tworzenie szerokiej oferty usług społecznych i przestrzeni do współpracy poprzez powiązanie środowisk usług społecznych, edukacji i rynku pracy.
Istotne i kluczowe jest spojrzenie holistyczne na potrzeby osób z niepełnosprawnościami, nie tylko intelektualnymi, ale również innymi, w tym także seniorów, zmierzające do budowy szerokiej ofert lokalnej dostosowanej do faktycznych potrzeb.
OCHRONA ZDROWIA
Sprawy ochrony zdrowia, aczkolwiek w dużej mierze leżące poza kompetencjami gmin, w pewnym zakresie należą jednak do ich zadań własnych. Dostrzegamy konieczność poprawy realizacji obowiązków Gdyni jako organizatora opieki zdrowotnej, w szczególności w obszarach związanych z nowymi regulacjami prawnymi, nakładającymi na Gdynię konkretne obowiązki.
Niezmiernie istotne jest również zwrócenie uwagi na kryzys zdrowia psychicznego, dotykający dziś coraz większą liczbę osób, w szczególności osoby młode.
Budowanie systemowego wsparcia dla zdrowia psychicznego to jedno z największych wyzwań nadchodzącej kadencji. Niedobory kadr lekarskich to problem ogólnokrajowy i swoje źródło ma w przepisach dotyczących odbywania specjalizacji i jej finansowania. Należy podjąć działania w zakresie zmiany przepisów, aby umożliwić samorządom wpływ na zwiększenie liczby nowych specjalistów na ich terenie.
Niezależnie od powyższego organizowanie systemowej pomocy dla osób w kryzysie i ich rodzin jest konieczne – począwszy od zwiększenia dostępności lekarzy i psychologów, poprzez szkolenia i warsztaty dla osób, których dotyczą problemy zdrowotne, kończąc na szkoleniach skierowanych do osób pracujących na co dzień z młodymi ludźmi (w szczególności kadry nauczycielskiej), aby były w stanie rozpoznać czynniki ryzyka i objawy kryzysu psychicznego i wiedzieć jak na nie reagować.
Ustawa o pomocy społecznej przewiduje realizację przez gminę obowiązków w zakresie organizowania świadczenia usług opiekuńczych w formie usług sąsiedzkich (zgodnie z ustawą usługi sąsiedzkie obejmują pomoc w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych, podstawową opiekę higieniczno-pielęgnacyjną, przez którą należy rozumieć formy wsparcia niewymagające specjalistycznej wiedzy i kompetencji, oraz w miarę potrzeb i możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem).
Konieczne jest przygotowanie kompleksowego programu realizacji tych usług, poszukiwanie i przeszkolenie w niezbędnym zakresie osób realizujących ten rodzaj usług.
Kolejny nowy obowiązek dla jednostek samorządu terytorialnego to realizacja obowiązków wynikających z ustawy o szczególnej opiece geriatrycznej – Gdynia jako miasto na prawach powiatu powinna rozpoznawać potrzeby zdrowotne i stan zdrowia osób, które ukończyły 75. rok życia, zamieszkujących na terenie powiatu oraz zgłaszać propozycje dotyczące utworzenia i lokalizacji tzw. „centrów zdrowia 75+”, w których sprawowana będzie opieka zdrowotna dedykowana pacjentom z tej grupy wiekowej.
Konieczna jest poprawa transparentności oraz nagłośnienie działań już realizowanych przez Gdyńskie Centrum Zdrowia – obecnie na stronie Gdyńskiego Centrum Zdrowia trudno wyszukać konkretne informacje o projektach i pomysłach GCZ, brakuje przejrzystej informacji kto, gdzie i na jakich warunkach może skorzystać z programów prozdrowotnych, programów profilaktycznych, badań przesiewowych etc.
Dostarczanie powszechnej i łatwo dostępnej informacji dla mieszkańców umożliwi im skorzystanie z dodatkowych świadczeń zdrowotnych realizowanych ze środków gminy. Równie istotne znaczenie mają również szkolenia dla pracowników medycznych oraz pracowników oświaty i opieki społecznej, dotyczące realizowanych programów profilaktycznych.
Jednorazowe czy też okresowe programy prozdrowotne mają sens dla popularyzacji prewencji lub badań kontrolnych. Większy efekt można i należy osiągnąć poprzez szkolenia personelu – nie tylko medycznego, ale również np. pracowników MOPS, nauczycieli, aby rozpoznawali czynniki ryzyka, mieli aktualną wiedzę o obecnie realizowanych programach profilaktycznych i grupach, do których są kierowane.
Konieczne jest również uszczelnienie finansowania programów profilaktycznych, aby środki pieniężne trafiały do osób faktycznie zaangażowanych. Finansowanie programów ze środków miejskich powinno być przekazywane do osób, które bezpośrednio zajmują się realizacją programów. Obecnie do objętego programem personelu, który faktycznie udziela świadczeń zdrowotnych, trafia niewielki (lub żaden) odsetek środków pieniężnych.
Odnośnie możliwych do realizowania dodatkowych programów zdrowotnych (obecnie realizowane w Gdyni to m.in. badania na jaskrę, badania na osteoporozę, badania mammograficzne) proponujemy konsultacje z mieszkańcami, które pozwolą rozpoznać potrzeby społeczeństwa przed wygenerowaniem kosztów związanych w programem i dostosować do nich ofertę zdrowotną (możliwe programy do wdrożenia: szczepienia na meningokoki dla małych dzieci-niemowląt; szczepienie na meningokoki ACWY dla 10 latków; szczepienia na ospę wietrzną dla dzieci do lat 4 uczęszczających na długotrwałą rehabilitację; bezpłatna konsultacja uroginekologiczna dla kobiet w grupie wiekowej 25-45l., które przynajmniej raz rodziły; badania skriningowe chorób nowotworowych: dla kobiet 30-50l. jednorazowo: cytologia płynna z określeniem typów onkogennych HPV, ocena znamion barwnikowych, USG jąder u mężczyzn 18-35l.; badania skriningowe chorób cywilizacyjnych: cukrzyca; nadciśnienie; choroby krążenia (badania frakcji cholesterolu, poziomu cukru, hemoglobiny glikowanej dla pacjentów młodych, których nie obejmują SIMP (czyli sponsorowane przez NFZ badania profilaktyczne dla osób starszych roczników); spirometria u osób ponad 50 rok życia; test na sprawność psychofizyczną kierowców powyżej 60 roku życia; profilaktyka próchnicy zębów – bezpłatne przeglądy stomatologiczne dla mieszkańców – dzieci i osoby do lat 60 w wybrane dni w wybranych punktach.
BUDOWNICTWO MIESZKANIOWE
Obecny zasób mieszkaniowy Gdyni jest zbyt niski dla zaspokojenia potrzeb tak dużego miasta. Mieszkania miejskie to również sposób na ściągnięcie do miasta nowych mieszkańców, zwłaszcza młodych rodzin, które powiększając pulę pracowników i pracodawców stanowią bodziec dla lokalnego rozwoju gospodarczego, jak również zasilają miejską kasę odprowadzanymi podatkami.
Działanie na rzecz zwiększenia zasobu mieszkaniowego możliwe jest do podejmowania kilkutorowo. Nabywanie mieszkań z rynku wtórnego pozwala na sukcesywne nabywanie mieszkań bez angażowania się w proces inwestycyjny, jednocześnie umożliwiając rozproszenie terytorialne posiadanych lokali. Cena pozyskania metra kwadratowego mieszkania jest wyższa, niż przy jego budowie, jednakże przy tej metodzie możliwe jest poruszanie się w ramach ogólnie niższego budżetu przeznaczonego na ten cel.
Budownictwo miejskie pozwala na pozyskanie większej liczby lokali jednorazowo w niższej cenie za metr kwadratowy, co jednak przy dużej inwestycji wymaga zarezerwowania większego budżetu. Dla zmniejszenia kosztów inwestycji możliwe jest korzystanie z programów dedykowanych budownictwu mieszkaniowego np. prowadzonym przez Bank Gospodarstwa Krajowego (Program wspierania społecznego budownictwa czynszowego (SBC) lub Program bezzwrotnego wsparcia budownictwa z Funduszu Dopłat), jak również wspieranie kooperatyw mieszkaniowych.
Warto podkreślić, że w piątek 22.03.2024r. polski rząd przyjął do procedowania projekt zwiększenia finansowania Funduszu Dopłat BGK. Warto zatem wykorzystać tę szansę i wdrożyć projekt budowy mieszkań komunalnych bardziej dostosowanych do potrzeb seniorów czy też przeznaczonych na mieszkania wspomagane, korzystając z 80% dofinansowania budowy lub adaptacji na lokal mieszkalny.
Szczegółowe działania na rzecz budownictwa mieszkaniowego i decyzji co do modelu postępowania powinny zostać podjęte po analizie możliwości finansowych budżetu Gdyni, jak również po wytypowaniu i zabezpieczeniu działek na ten cel.
W zasobach miejskich pozostaje dzisiaj kilkaset pustostanów. Konieczne jest ich wyremontowanie i oddanie do używania.
WYZWANIA ZWIĄZANE Z UCHODŹSTWEM I MIGRACJĄ
Podejmowanie przemyślanych i zaplanowanych działań wobec zjawisk uchodźstwa i migracji daje szansę na zintegrowanie przybyłych ze społecznością lokalną, zapewnienie im możliwości odnalezienia się na rynku pracy i w nowej rzeczywistości.
Podstawową barierą w znalezieniu pracy jest brak znajomości języka polskiego. Konieczne jest organizowanie kursów (wzorem innych państw – każdy kto chce otrzymywać pomoc, musi uczestniczyć w kursie języka danego kraju).
Problemem dla obcokrajowców jest nostryfikacja i potwierdzenie kwalifikacji, usuwanie różnic w ścieżkach rozwoju zawodowego. Postępowania te generują koszty oraz trwają niekiedy nawet kilkanaście-kilkadziesiąt miesięcy. W różnych środowiskach zawodowych istnieją programy wspomagające ten proces, zadaniem gminy powinno być przede wszystkich doradztwo w zakresie możliwości uzyskania wsparcia i pomocy w tych postępowaniach.
Kolejnym krokiem powinno być wsparcie przy zatrudnieniu – znalezieniu pracy oraz edukowanie obcokrajowców w zakresie ich praw (nieuczciwi pracodawcy, tzw. praca na czarno, wyzysk, brak ubezpieczenia, itp.)
Oprócz kursów językowych, organizowania kursów zawodowych, doradztwa i wsparcia w szerokim zakresie, możliwa jest również współpraca i zachęcanie pracodawców do tworzenia miejsc pracy.
Należy również dostrzec problem dzieci, które są w systemie edukacji ukraińskiej – zdalnej. W praktyce część dzieci nie realizuje obowiązku szkolnego (na ten problem uwagę zwracają organizacje pozarządowe – głównie związane z ONZ – UNHCR, IOM, UNICEF). Polska zgodziła się po rozpoczęciu wojny w Ukrainie nie tworzyć prawa, które narzucałoby dzieciom z Ukrainy obowiązek szkolny w naszym systemie. Ze względu na przeciągające się działania wojenne niektóre z tych dzieci nadal pozostają w systemie zdalnym. Nikt nie kontroluje, czy faktycznie uczestniczą w zajęciach szkolnych. Niesie to za sobą bardzo poważne konsekwencje związane z kilkuletnią luką edukacyjną. Należy zachęcać rodziców do zapisywania dzieci z Ukrainy do systemu polskiego.
Niezmiernie istotna jest integracja społeczna. Zapobiega to marginalizowaniu obcokrajowców, wykluczeniu społecznemu. Bardzo ważni są w tym obszarze asystenci międzykulturowi. Współpraca z organizacjami pozarządowymi, szczególnie międzynarodowymi, które od wielu lat wypracowują modele integracyjne w innych państwach. Działania te powinny być również kierowane do obywateli polskich.
Jednocześnie, szczególnie w przypadku uchodźców wojennych, należy zapewnić wsparcie psychologiczne.
Uchodźcy to również osoby starsze, które mają bardzo ograniczone możliwości zarobkowe, lub nie są w stanie wykonywać żadnej pracy. O tych osobach również należy pamiętać w kontekście wsparcia i poprawy jakości ich życia, poprzez podejmowanie działań na rzecz aktywizacji zawodowej i społecznej.
10 - POLITYKA GOSPODARCZA
Gdynia to miasto ludzi przedsiębiorczych. Przez wiele lat to właśnie ten aspekt był w naszym mieście ważny, jednak dziś odpływ przedsiębiorców, tracony potencjał wnoszonego podatku CIT i PIT, coraz gorsza opinia przedstawicieli biznesu o warunkach jego prowadzenia w Gdyni – to zjawiska bardzo widoczne. Chcemy wrócić do partnerskiej współpracy z biznesem na jasnych i równych zasadach. Gdynia powinna być atrakcyjną lokalizacją do prowadzenia dużego i mniejszego biznesu. Przedsiębiorcy powinni wiedzieć jakie są priorytety miasta, jeśli chodzi o politykę gospodarczą.
Nasze główne cele w tym zakresie:
- Gdynia jako miasto przyjazne dla przedsiębiorców ze spójną i jawną polityką gospodarczą i stałym dialogiem,
- Gdynia jako miasto z wyznaczonymi strefami preferowanych usług i kluczowych rodzajów działalności,
- Gdynia jako miasto z dzielnicowymi centrami usług i handlu,
- Gdynia jako miasto konkurencyjne wobec innych miast w zakresie oferty dla inwestorów,
- Gdynia jako miasto z rosnącym znaczeniem dochodów z CIT i PIT
WSPÓŁPRACA Z PRZEDSIĘBIORCAMI
Podstawową bolączką gdyńskich przedsiębiorców jest dzisiaj brak współpracy miasta z biznesem. Współpraca powinna być wdrażana jako partnerstwo i spójne planowanie działań na styku interesów magistratu i firm mających w nim siedziby. Polityka gospodarcza musi być jawna i wypracowywana w dialogu z tymi, których dotyczy. Tylko pewność co do stałości i przewidywalności zasad tej współpracy może zatrzymać odpływ przedsiębiorców z miasta i stanowić zachętę do powrotu dla tych, którzy już postanowili przenieść swoje firmy.
Postulujemy powołanie Rady ds. Przedsiębiorczości, działającej przy prezydencie i radzie miasta, mającej charakter konsultacyjny i opiniodawczy. Rada ds. Przedsiębiorczości może jako głos ekspercki reagować na zmieniającą się sytuację w mieście, postulować kierunki rozwoju, przedstawiać swoje pomysły lub negatywnie opiniować pomysły włodarzy. Efekty działania tej Rady powinny być jawne, aby jeszcze na etapie opiniowania przedsiębiorcy mieli szansę zapoznać się z planami i ewentualnie wnieść do nich swoje uwagi lub przemyśleć rozwój swojej firmy aby jak najlepiej wykorzystać zmieniającą się sytuację.
Zmiany w polityce gospodarczej są niekiedy konieczne, istotne jednak jest, aby były one wprowadzane z wyprzedzeniem dającym możliwość na przygotowanie się do nowych warunków. Tylko konsultowanie planowanych działań z opiniodawczą Radą ds. Przedsiębiorczości i zainteresowanymi firmami oraz wprowadzanie zmian z odpowiednio długim wyprzedzeniem da poczucie stabilności i pewności, istotne w prowadzeniu biznesu.
Inwestorzy, podobnie jak mieszkańcy, skarżą się na jakość usług publicznych i sposób obsługi interesantów w urzędzie miasta. Wielomiesięczne oczekiwanie na decyzje magistratu skutecznie hamuje chęć do podejmowania inicjatyw.
Konieczne jest skrócenie procesu obsługi przedsiębiorców oraz inwestorów, w szczególności poprzez usuwanie niepotrzebnych wymogów biurokratycznych (tam, gdzie to prawnie możliwe) oraz zmianę sposobu komunikacji z wnioskodawcą. Obecnie czas udzielania odpowiedzi jest zbyt długi. Nie powinna mieć miejsca sytuacja, w której pisma np. o uzupełnienie braków formalnych są wysyłane w ostatnim dniu terminu. Język komunikacji również jest istotny – mocno sformalizowany język prawniczy jest nieprzyjazny i niezrozumiały dla odbiorcy.
Postulujemy również wprowadzenie monitoringu sprawności obsługi przedsiębiorców – liczby wydawanych decyzji, czasu oczekiwania na wydanie zezwolenia lub uzgodnień, czasu udzielania odpowiedzi na pisma. Te proste narzędzie pozwoli na bieżąco śledzić poprawę jakości pracy urzędu miasta.
Poza koniecznością zapewnienia miejsc abonamentowych mieszkańcom (więcej o tym zagadnieniu w rozdziale o komunikacji i transporcie) dostrzegamy również inną grupę, która powinna mieć prawo wykupić abonamenty parkingowe. Przedsiębiorcy, korzystający z samochodów jako narzędzia pracy, przewozu towarów, etc. powinni mieć możliwość uzyskania abonamentu, aby parkować pod swoim miejscem prowadzenia działalności gospodarczej.
Docelowo abonament na SPP może być włączony do mechanizmy Karty Przedsiębiorcy – programu oferującego ulgi i udogodnienia oferowane przez partnerów programu – gminę, innych przedsiębiorców, instytucje otoczenia biznesu lub podmioty administracji publicznej.
STREFY USŁUG I INWESTYCJI
Obserwowane dzisiaj wymieranie obszarów miasta dotąd służących prowadzeniu biznesu, rekreacji i spędzaniu wolnego czasu należy niezwłocznie powstrzymać. Problem jest jednak szerszy i dotyczy różnych miejsc w mieście. Postulujemy wytycznie stref preferowanego przez miasto rodzaju działalności i wspieranie podmiotów, które te oczekiwane usługi zdecydują się w tych miejscach realizować. System zachęt może obejmować szereg różnorakich działań – począwszy od maksymalnego ułatwienia i wsparcia w procedurach koniecznych dla uruchomienia działalności, poprzez wprowadzanie ulg i zwolnień danin zależnych od miasta w tym obszarze, skończywszy na wsparciu miasta w promocji nowoutworzonych stref.
Istotne jest jednocześnie zorganizowanie miejsc, które mogłyby być lokalnymi centrami usług i handlu oraz lokalnymi targowiskami. Wykorzystanie takich samych mechanizmów jak w przypadku stref preferowanych usług i kluczowych rodzajów działalności (system zachęt i wsparcia ze strony miasta) pozwoli ożywić życie gospodarcze dzielnicy. Połączenie tego z programem rozwoju Przystani Sąsiedzkich, stanowiących element przyszłej propozycji życia kulturalnego danego obszaru, odpowie na obecnie zgłaszane oczekiwania mieszkańców.
Konkurowanie z innymi miastami o napływ nowych inwestorów to szansa na zwiększenie wpływów z podatków PIT i CIT, które pozwalają na podejmowanie kolejnych inwestycji w interesie mieszkańców. Dzisiejsze strefy inwestycyjne nie spełniają jednak oczekiwań biznesu, oferując przestarzałą infrastrukturę (np. ul. Hutnicza, dawny teren Polifarbu) i niedostosowane warunki dla wykonywania działalności.
Postulujemy wytyczenie obszarów na potrzeby kluczowych dla gospodarki terenów w mieście. Oddanie terenu pod dzierżawy i inwestycje stanowiące dochód dla miasta musi jednak poprzedzić wybudowanie lub poprawa infrastruktury, w tym drogowej. Zapewnienie inwestorom realizacji ich potrzeb dla prowadzenia biznesu poprawi ofertę miasta dla poszukujących swojej lokalizacji przedsiębiorstw. W ślad za pozyskaniem zainteresowanych firm musi jednak podążać sprawna administracja, współpracująca w procesie inwestycyjnym.
W ostatnim okresie Gdynie inwestowała w pomniki – symbole i rzeczy, których zadaniem jest podobać się wyborcom, a nie przynieść miastu korzyść (np. Park Centralny w miejscu parku). Oczywiście takie inwestycje są potrzebne, ale nie można robić ich kosztem silników. Mądre inwestowanie to inwestowanie w rzeczy, które są istotne z punktu widzenia potencjalnych inwestorów – infrastrukturę (wodę, kanalizację, uzbrojenie terenu, oświetlenie), drogi dojazdowe (każdym transportem – publicznym, prywatnym, rowerowym), strefy przemysłowe oraz inwestycje istotne z punktu widzenia przyszłych pracowników: mieszkania, edukację, szeroko pojętą ofertę dla mieszkańców.
TRANSPARENTNOŚĆ
Transparentność działania władz miasta i urzędu miasta to postulat przenikający we wszystkie obszary funkcjonowania miasta. W zakresie tego postulatu w odniesieniu do polityki gospodarczej miasta deklarujemy jawność spotkań przedstawicieli samorządu z przedsiębiorcami (publikowany kalendarz spotkań) oraz większą przejrzystość postępowań w sprawie zamówień publicznych w mieście.
11 - KULTURA W GDYNI. GDYNIA DLA KULTURY
Kultura jest przedłużeniem rytmu życia miasta. Żadne miasto nie może egzystować tylko dzięki wysokiemu poziomowi gastronomii, dobrym szkołom, prestiżowym uniwersytetom, czy dzięki temu, że jest siedzibą ważnych urzędów. Znaczenie i użyteczność kultury rośnie. Wydatki na kulturę coraz częściej traktowane są jako inwestycje, a nie obciążenia. Kultura jest bowiem źródłem wartości i działań stymulujących rozwój społeczny i staje się kapitałem zasilającym tzw. przemysły kultury i przemysły kreatywne. Przez wspieranie i służenie społecznościom lokalnych kultura pomaga integrować różne grupy społeczne. Uczestnictwo w kulturze wzmacnia tożsamość i poczucie przynależności do określonej wspólnoty lub kręgu wartości. Potrzebujemy kultury, a uczestnictwo w niej jest kluczowym parametrem ludzkiego rozwoju.
Bolączką gdyńskiej kultury w naszej ocenie jest brak transparentności decyzji, brak autonomii i wizji szefów miejskich jednostek kultury, uzależnionych w pełni od decyzji władz miasta, ale także brak wsparcia dla kultury nieinstytucjonalnej. Zaskakujący jest również brak korzystania przez miasto z potencjału, jaki tworzy Teatr Muzyczny – jedna z wizytówek naszego miasta. Dostrzegamy tu niewykorzystane pole do współpracy i wzajemnego wspierania. Wciąż za mało jest także stałych inicjatyw kulturalnych w dzielnicach. Niewykorzystany jest nadal fakt morskiego położenia Gdyni
Powołanie Gdyńskiej Rady ds. Kultury, w składzie której będą zasiadać przedstawiciele środowisk artystycznych. Trzeba i należy skończyć z modelem, w którym o kulturze decydują urzędnicy z magistratu. Rada ds. Kultury będzie miała możliwość nadawać kierunki rozwojowi kultury w naszym mieście.
- Teatr Miejski w Gdyni im. Witolda Gombrowicza: remont generalny i modernizacja – poprawa warunków pracy pracowników teatru – dofinansowanie teatru na rozwój i promocję.
- Powrót do organizacji Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych R@port.
- Stworzenie odpowiednich warunków sanitarnych na Scenie Letniej w Gdyni (prysznice i toalety dla pracowników).
- Wyznaczenie w każdej dzielnicy/grupie dzielnic centralnego miejsca realizacji wydarzeń kulturalnych o charakterze:
– sezonowym (zadaszona scena plenerowa) w okresie : maj-wrzesień,
– całorocznym (obiekt) w okresie : październik – kwiecień;
Możliwe w tym zakresie jest połącznie tych miejsc z tzw. Przystaniami Sąsiedzkimi; - Utworzenie budżetów na rzecz działań artystycznych mieszkańców każdej z dzielnic z przekazaniem środków finansowych do wyłącznej dyspozycji Radom Dzielnic;
- Organizacja Festiwalu Dzielnic, prezentującego dzieła i dorobek twórczy mieszkańców oraz amatorskich środowisk, grup artystycznych – Gdyńskie Święto Gdyńskiej Sztuki;
- Powołanie do życia inicjatywy pt: „Dzięki Bogu już piątek” czyli wakacje ze sztuką w twojej dzielnicy : kino, muzyka, teatr, performance – koncerty muzyczne, emisje filmów, spektakle teatralne , prezentacje multimedialne, festyny;
- Organizacja miejskich uroczystości w różnych lokalizacjach, nie zawsze w centrum, pozwalająca na włączanie mieszkańców różnych części miasta w obchody i ułatwiająca uczestnictwo;
- Projekty kulturalne oferujące różnorodny i ambitny repertuar, dotowany prze miasto i rozproszony po całym mieście stymulując rozwój lokalny (np. Pociąg do Miasta – Stacja WiejskoMiejska);
- Cykliczne lokalne koncerty młodych gdyńskich zespołów muzycznych w każdej dzielnicy, nie ograniczanie się do eventów w podziemiach Hali Targowej;
- Najdłuższa Galeria Nowoczesnej Europy
Gdyński Bulwar Nadmorski postrzegamy jako przestrzeń nie tylko spacerową, lecz również miejsce prezentacji polskich, europejskich i światowych twórców współczesnej rzeźby.
Nowoczesna Gdynia = Nowoczesna Sztuka – miasto Gdynia patronem i miejscem prezentacji współczesnych trendów w rzeźbie, malarstwie, sztukach wizualnych i multimediach.
- Światowy Festiwal Kultury Marynistycznej w Gdyni w trzech odsłonach :
- Koncerty Pieśni z Mórz i Oceanów, Szanty Świata w Gdyni
- Przegląd Filmów Marynistycznych,
- Wernisaże Malarstwa Prosto z Morza,
Te projekty będą przypomnieniem, powrotem i kontynuacją morskich tradycji i historii naszego miasta. Należy powiązać tego rodzaju imprezy z kalendarzem imprez żeglarskich, regat i parad.
- Międzynarodowy Festiwal Filharmonii Państw Bałtyckich
Każdego roku miasto Gdynia stanie się głównym ośrodkiem prezentacji muzyki poważnej w wykonaniu orkiestr miast Basenu Morza Bałtyckiego. Wydarzenie to w swoich założeniach ma stać się jednym z najważniejszych wydarzeń artystycznych Europy skupiając uwagę i zainteresowanie miłośników muzyki klasycznej.
- Międzynarodowy Festiwal Filmowy Państw Bałtyckich
Poza Festiwalem Filharmonii każdego roku miasto Gdynia stanie się również głównym ośrodkiem prezentacji premier filmowych z Państw Basenu Morza Bałtyckiego. Wydarzenie to w swoich założeniach ma stać się jednym z najważniejszych wydarzeń kulturalnych, skupiając uwagę i zainteresowanie na artystycznym kinie europejskim.
Koncepcja zmian w systemie powoływania na stanowiska kierownicze instytucji kultury w Gdyni w celu uzyskania pełnej transparentności – wprowadzenie zmian w składzie liczby członków komisji wyłaniającej Dyrektora Instytucji Kultury według zasady: 1/3 przedstawiciele organizatora instytucji, 1/3 przedstawiciele zawodowych instytucji kultury, 1/3 przedstawiciele organizacji pozarządowych działających w sferze kultury.
Pełna transparentności przesłuchań konkursowych polegająca m.in. na transmisji i rejestracji przebiegu przesłuchań.
Publikowanie karty ocen kandydata wraz z podpisami członków komisji oceniającej to kolejny postulat środowiska artystycznego.
Kolejnym krokiem będzie publikowanie informacji o zbliżającym się Konkursie na 3 miesiące przed datą jego ogłoszenia we wszystkich mediach, jakimi dysponuje organizator i jednostki mu podległe w formatach tradycyjnych – papierowych i elektronicznych z comiesięcznym powtórzeniem anonsu.
Istotne jest również dopuszczenie możliwości udziału w przesłuchaniach konkursowych osób trzecich tj. wszystkich zainteresowanych realizacją działalności kulturalnej. Podanie do publicznej wiadomości treści koncepcji programowej kandydata wyłonionego na stanowisko dyrektora oraz wprowadzenie zasady audytu z realizacji przedłożonej koncepcji programowej przez wszystkich członków Komisji Konkursowej po upływie pierwszego roku prowadzenia instytucji przez kandydata to domknięcie postulatu transparentności. Po uzyskaniu pozytywnej opinii większości członków składu Komisji, kandydatowi powierzy się prowadzenie instytucji na kolejne lata wg. podpisanego kontraktu.
Po uwagach od osób związanych z gdyńską kulturą, uważamy, że temat grantów trzeba przedyskutować ponownie.
- budowa systemu wsparcia kultury nieinstytucjonalnej;
- program wsparcia finansowego i instytucjonalnego lokalnych twórców, rzemieślników;
- granty i stypendia dla młodych obiecujących artystów;
- wspieranie inicjatyw kulturalnych związanych ze 100-leciem miasta, stworzenie programu obchodów stulecia Gdyni;
- sztuka współczesna – wsparcie lokalnych twórców sztuk wizualnych i nowoczesnych form wyrazu twórczego;
- budowa miejskiej ścianki ogólnodostępnej do tworzenia graffiti, murali, architektura przestrzenna (rzeźba) i innych form wyrazu artystycznego (program Gdynia Artystyczna);
- zbudowanie/stworzenie miejsca na taniec na świeżym powietrzu – street dance. Zachęcanie spędzania wolnego czasu przez młodzież, ale i dorosłych na świeżym powietrzu, propagowanie zdrowego trybu życia;
- zniżki na imprezy organizowane w Gdyni dla mieszkańców posiadających kartę Mieszkańca Gdyni;
12 - GDYŃSKI SPORT
Obecnie nie ma jednolitej wizji rozwoju zarówno sportu zawodowego, amatorskiego, jak i młodzieżowo – dziecięcego w Gdyni. Podczas poprzednich wyborów podjęto taką próbę – była akcja „Wielka Arka”. Była to jednak bardziej akcja propagandowa, a nie wizja rozwoju sportu w naszym mieście. Podstawą dla miasta w rozwoju sportowym jego mieszkańców jest zadbanie o rozwój pokoleniowy, czyli postawienie na sport dziecięcy i młodzieżowy. Proponujemy efektywną współpracę z klubami i uczelniami. Stawiamy na dofinansowanie sportu młodzieżowego i utworzenie agencji, która pozyskiwałby zewnętrzne fundusze.
Stworzymy kompleksową strategię Gdyńskiego Sportu z wizją na trzy, pięć i dziesięć lat. Taka strategia przy obecnej sytuacji geopolitycznej na świecie oraz bardzo szybkim rozwoju techniki będzie zawierać pewne przestrzenie i kierunki rozwoju sportu, aktywności mieszkańców oraz ich zainteresowań (np. też e-sport). Pamiętamy tu nie tylko o samych sportowcach i uczestnikach zawodów, ale również o kibicach – widzach, partnerach, mieszkańcach, przyjezdnych i turystach.
Strategia powinna skupiać się na czterech elementach: Pierwszym krokiem strategii jest ocena obecnego stanu, w jakim znajduje się Gdyński Sport i poszczególne dyscypliny sportowe. Następnym – ocena możliwości bazy sportowej jaką mamy na terenie naszego miasta. Niezbędna jest również rzetelna analiza obecnej współpracy na linii miasto – kluby – partnerzy strategiczni, którzy sponsorują dane kluby lub są ich właścicielami. Czwarta rzecz w strategii to przestrzeń rekreacyjna dla mieszkańców miasta w poszczególnych dzielnicach wraz z ogólnodostępnymi zajęciami. Będziemy dążyć do zwiększenia aktywności fizycznej mieszkańców Gdyni.
Kluby sportowe w Gdyni mają często rzesze oddanych kibiców, wielopokoleniowe tradycje i promują nasze miasto. Mamy funkcjonujące w mieście kluby piłkarskie, koszykarskie, rugby, kluby żeglarskie, klub tenisowy.
Współpraca miasta z tymi klubami będzie opierać się na tworzeniu Akademii Sportowych oraz obiektów treningowych, np. budowy dodatkowego boiska trawiastego na obrzeżach miasta z perspektywą zbudowania całego centrum sportowego, które posłużą także rozwojowi gdyńskiego sportu dziecięcego i młodzieżowego.
Zamiast budowy przeskalowanych, drogich obiektów proponujemy lepsze wykorzystanie potencjału uczelni, mających dobre zaplecze sportowe (np. Akademickie Centrum Sportowe AMW) lub warunki do modernizacji i rozwoju infrastruktury (np. pływalnia czy stadion lekkoatletyczny na Oksywiu).
Będziemy wspierać rozwój szkółek, klubów, stowarzyszeń dla najmłodszych. Można tego dokonać poprzez utworzenie Agencji Gdyński Sport, której celem byłoby wsparcie istniejących na terenie Gdyni klubów, UKSów, szkółek sportowych, stowarzyszeń i fundacji prowadzących działalność sportową, jak również szkół prowadzących klasy sportowe. Wsparcie to obejmowałoby pomoc merytoryczną, lokalową, organizacyjną i finansową z pozyskiwanych funduszy, dotacji, grantów, współpracy z ministerstwem i partnerstwami zewnętrznymi.
W polskich realiach wiele samorządów wspiera swoje lokalne kluby niezależnie od poziomu rozgrywkowego. Zapewnienie utrzymania miejskiej infrastruktury, z której korzystają kluby i grupy młodzieżowe – boisk treningowych, których w Gdyni brakuje i Stadionu Miejskiego jest niezbędne.
Docelowo kluby powinny dążyć, by były samowystarczalne, a wsparcie klubów piłkarskich przez miasto powinno dotyczyć głównie szkolenia młodzieży w klubie, poprawy infrastruktury (naturalne boiska treningowe), popularyzacji kultury fizycznej przez dofinasowania szkółek, trenerów grup młodzieżowych i juniorskich.
W wielu miastach przy znanych klubach, które są jednocześnie jego wizytówką funkcjonują tzw. akademie sportowe, które nie tylko dają możliwość rozwoju jego mieszkańcom, ale również dają możliwość i przyciągają osoby z najbliższego regionu. Akademia powinna posiadać odpowiednia bazę – zarówno w kwestiach treningowych, jak również zaplecze edukacyjne. Rozważymy stworzenie Szkoły Mistrzostwa Sportowego oraz internatu dla dzieci i młodzieży spoza Gdyni.
Lubimy imprezy sportowe i różnego rodzaju duże wydarzenia jak biegi, maratony i inne. Wielu z nas w nich aktywnie uczestniczy. Takie imprezy masowe i inne wydarzenia, na które przyjeżdża wiele osób spoza Gdyni, wymagają jednak sprawnej organizacji, by nie powodowały nadmiernych problemów dla mieszkańców. Ewentualne krótkotrwałe zamykanie ulic musi odbywać się z zapewnieniem alternatywnego dojazdu. Konieczny jest sprawny system informowania – (np. w wykorzystaniem aplikacji) oraz wprowadzenie rekompensat dla przedsiębiorców, jeśli tracą w takim dniu obroty.